Blog của nguyenlanthang

Những người quan sát các biến động chính trị xã hội tại Việt Nam hẳn không thể quên hình ảnh cuộc xuống đường khổng lồ ngày 10/6/2018 tại Sài Gòn, những vụ bắt bớ đánh đập tàn bạo người biểu tình tại công viên Tao Đàn, những cuộc dàn quân chống bạo động rồi đốt xe tại Phan Rí... và vô cùng nhiều hình ảnh khác nữa giữa về sự xung đột giữa người dân và cảnh sát trong năm vừa qua. Đây là hệ quả tất yếu của quá trình đàn áp rất dài những tiếng nói bất đồng trong xã hội Việt Nam. 

Thưa các bạn thanh niên, cách đây 27 năm, ngày 26/3/1991 sau khi bước chân vào học trung học tôi đã trở thành đoàn viên cộng sản Hồ Chí Minh như các bạn. Có lẽ lúc đó nhiều bạn mà tôi đang muốn có lời ở đây còn chưa sinh ra. Hơn một năm sau, do những thành tích trong học tập và hoạt động phong trào, tôi được bầu làm bí thư chi đoàn, được tặng bằng khen của Bí thư trung ương đoàn Hồ Đức Việt. Nếu các bạn có điều kiện tìm thì có thể thấy ảnh của tôi trên trang bìa báo Hoa Học Trò số 5, một bức ảnh do nhà nhiếp ảnh Hoài Linh chụp.

Đêm ngày 15/8/2018 cả Sài Gòn náo loạn vì một buổi ca nhạc. Đó là buổi biểu diễn mini của ca sĩ Nguyễn Tín và những người bạn mang tên Sài Gòn Kỷ Niệm tại quán cafe Casanova ngay trung tâm thành phố. Nguyễn Tín sinh năm 1990, người Cần Thơ, vốn không hề được đào tạo thanh nhạc bài bản. Vì tham gia các hoạt động xã hội, đi biểu tình chống Formosa gây ô nhiễm, nên Tín từ lâu đã bị lực lượng an ninh quấy phá công việc mưu sinh ở Cần Thơ, phải bỏ lên Sài Gòn để tìm công việc tạm bợ khác mà sống.

Tôi gặp cụ Tô Hải lần đầu tiên vào đầu năm 2012. Đó là thời điểm khi tôi vừa mới trải qua cả một mùa hè biểu tình chống Trung Quốc rực lửa năm 2011 ở Hà Nội. Tuy chưa từng gặp nhau, nhưng tôi nhớ như in cuộc gặp ấy cụ đã ôm chầm lấy tôi như một đứa con đi xa trở về. Có chuyện đó là bởi vì tuy tôi là thế hệ trẻ, nhưng đã biết cụ rất lâu qua các bài viết trên blog, facebook... còn cụ thì biết đến tôi vì những tấm hình biểu tình nóng hổi tôi chụp hồi đó. 

Chắc ai đó trong chúng ta đã từng đưa ra một lời khuyên với bạn bè khi họ gặp vấn đề. Trong cuộc sống hàng ngày ta gặp rất nhiều chuyện. Nhưng khi một chuyện nào đó đang xảy ra hoặc sắp xảy ra gây cho chúng ta một cảm xúc tiêu cực, như lo sợ, giận dữ, hoài nghi, buồn chán... thì đó gọi là vấn đề. Cũng có khi vấn đề không được thừa nhận, bởi tâm lý né tránh cảm xúc tiêu cực, né tránh thừa nhận hiện thực xấu là điều rất phổ biến trong con người, để con người tránh khỏi cảm giác đau đớn do vấn đề gây ra cho họ.

Chuyện kể rằng, một ngày kia có một chàng trai đi dạo trên biển. Thuỷ triều buổi sáng rút nước ra xa bờ làm lộ một khoảng bờ cát rộng mênh mang. Trên mặt cát ẩm ướt, lẫn giữa những vết lốm đốm do còng biển tạo ra có những chú sao biển nằm chờ chết. Chỉ giây lát nữa thôi, khi mặt trời lên cao soi chiếu những tia nắng xuống đây thì đó là giờ phút tồn tại cuối cùng của sao biển. Chàng trai bèn đi dọc bờ cát, nhặt những con sao biển lên rồi ném xuống nước. Và rồi cứ thế, vào mỗi buổi sáng chàng trai lại ra biển làm công việc đó. Có một ông già sống gần đó nhìn thấy hết chuyện này.

Cách đây 6 năm ngày 8/7/2012 Hà Nội nổ ra cuộc biểu tình chống Trung Quốc gây hấn trên Biển Đông lần thứ 2 trong năm 2012. Ngày đó lúc đầu cuộc biểu tình căng lắm. Từ sáng sớm các lực lượng an ninh, công an phường, băng đỏ các loại đã đi rầm rập xung quanh Bờ Hồ, Nhà hát lớn từ mờ sáng. 

Từ ngàn xưa, trong lời ru điệu hò ông bà ta đã dạy những câu ca dao tục ngữ về lòng tin. 

“Một lần bất tín, vạn sự bất tin”

“Treo đầu dê, bán thịt chó”

“Nói lời phải giữ lấy lời 

Đừng như con bướm đậu rồi lại bay”

“Nói chín thì phải làm mười 

Nói mười làm chín, kẻ cười người chê”

Trong các cuộc xuống đường từ trước đến nay, có rất nhiều người bị đánh. Già có. Trẻ có. Phụ nữ có. Thanh niên to khoẻ càng dễ bị đánh. Nhưng có những người không, hoặc rất ít bị đánh. Đấy là thực tế rất khó lý giải nếu chỉ nhìn bề ngoài của sự việc này. Tôi đã quan sát việc này khá lâu và luôn đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi: Tại sao bạo lực xảy ra? Có nên tránh bạo lực hay không? Tại sao không phải ai cũng bị đánh?

Đây là một hỏi mà mỗi khi một nhóm đấu tranh nào đó khởi động chương trình thiện nguyện lại được đặt ra. Câu hỏi này rất có lý chứ không phải là không. Chúng ta ai cũng biết trong xã hội, những người dám đấu tranh đã rất ít ỏi. Đã thế những người đấu tranh ở một thế yếu, bị đàn áp, bị cô lập, bị bao vây kinh tế. Họ nhiều khi còn chưa lo nổi cho bản thân họ, nói gì đến việc lo chuyện bao đồng xã hội. Những người đặt ra câu hỏi này cũng xuất phát từ mối lo rằng, nếu chỉ đi lo làm từ thiện, những người đấu tranh sẽ lạc hướng mục tiêu ban đầu.