Dân Oan

     Trong những năm vừa qua, ở Việt nam đã xuất hiện một số người dân ở các địa phương tập trung về Hà Nội thực hiện việc khiếu kiện đòi hỏi quyền lợi cho bản thân và gia đình. Đó là việc khiếu kiện của người dân ở cấp cao nhất (mà nhà cầm quyền Việt Nam hay gọi là khiếu kiện vượt cấp): Chính phủ, Quốc hội, Tổng Thanh tra nhà nước, Văn phòng Trung ưởng đảng CSVN... thời điểm những năm đầu thập kỷ trước, số người khiếu kiện còn ít và cũng chưa có sự quan tâm của dư luận xã hội. Chỉ trong vòng hơn 10 năm, những người khiếu kiện này đã tăng theo cấp số nhân, trở thành một tầng lớp hiện hữu trong xã hội Cộng sản Việt nam với cái tên gọi ngắn gọn và dễ hiểu: Dân Oan.

     Dân Oan là những người bị xâm hại quyền lợi chính đáng do các đại diện quyền lực các cấp sử dụng các chính sách và thủ đoạn bất minh dựa trên quyền lực độc tôn và tuyệt đối của đảng cộng sản Việt Nam. Tuyệt đại đa số Dân Oan là những người bị xâm hại quyền lợi về đất đai, nhà cửa. Chỉ có một số rất nhỏ những người bị xâm hại quyền lợi ngoài lĩnh vực đất đai, nhà cửa như bị trù dập do đấu tranh chống tiêu cực, hoặc bị xâm hại quyền lợi do hành vi lạm quyền của các lực lượng công quyền. Hai chính sách cơ bản để những kẻ cầm quyền sử dụng trục lợi, xâm hại quyền lợi của người dân đó là sở hữu toàn dân về đất đai, và chính sách phát triển kinh tế địa phương thông qua các chính sách quy hoạch mới về đô thị và khu công nghiệp. Sử dụng hai chính sách này, những kẻ có quyền và có tiền đã tiến hành thu hồi đất đai và nhà cửa của người dân với giá cả rất rẻ mạt, nhưng bán lại với giá rất cao để trục lợi. Hàng ngàn, hàng chục ngàn người dân đã trở thành Dân Oan vì hai chính sách này của nhà nước Việt Nam.

     Những người Dân Oan đã khiếu kiện tại các địa phương, nơi trực tiếp xâm hại quyền lợi của họ. Nhưng, với tư duy độc tài, không quen sự chống đối, cộng với việc bao che cho nhau vì có sự dính líu lợi ích, các chính quyền địa phương đã nhắm mắt làm ngơ, thậm chí còn trù dập, hiếp đáp và đàn áp những con người đau khổ này. Chính vì vậy, những người Dân Oan đã quyết tâm theo đuổi tới cùng việc khiếu kiện, tập trung về thủ đô Hà Nội. Nhiều người trong số Dân Oan, họ không còn gì để mất, vì đã mất tất cả sau sự cưỡng đoạt của các lực lượng công quyền địa phương.

     Việc những người Dân Oan theo đuổi công lý, đòi hỏi quyền lợi chính đáng của mình trong bối cảnh hiện nay phần nhiều là vô vọng. Bởi vì, nhà cầm quyền Việt nam dựa vào hai chính sách cơ bản về sở hữu toàn dân về đất đai và các chương trình phát triển kinh tế địa phương, cộng thêm sự dính líu lợi ích dẫn tới việc bao che cho nhau không thành tâm giải quyết các oan trái cho người dân. Mặt khác, việc hoàn trả quyền lợi cho người dân cũng không thể thực hiện được vì số lượng quá lớn (đối với từng dự án, và đối với tất cả) cộng với bối cảnh khủng hoảng kinh tế trầm trọng, các dự án bất động sản bị ế đọng và phá sản rất nhiều. Nhưng những người Dân Oan vẫn theo đuổi tới cùng, vì họ đã bị tước đoạt hết không còn điều kiện để tự mưu sinh nữa, họ chỉ còn lại sự oan khuất và khổ đau.

     Cuộc sống của những người Dân Oan, của tầng lớp Dân Oan hiện nay vô cùng cực khổ. Khi theo đuổi việc khiếu kiện tại Hà Nội, họ không có chỗ ở, không có tiền để sinh sống, con cái không được học hành, cảnh “màn trời chiếu đất” diễn ra rất thường xuyên. Nhưng trong sự cùng khổ đó, những người Dân Oan  đã gặp được những người dân tốt bụng, và đặc biệt, họ gặp được các thành viên của phong trào Dân chủ Việt Nam. Những người này đã quan tâm tới họ và có sự cảm thông, giúp đỡ họ trong bước đường đấu tranh đòi quyền lợi chính đáng của mình. Ban đầu, sự quan tâm trợ giúp của người dân và những người đấu tranh dân chủ chỉ xuất phát từ sự thương cảm, các hoạt động thường đơn lẻ và hạn chế. Nhưng càng ngày, những người đấu tranh dân chủ càng tăng cường sự giúp đỡ những người Dân Oan trên nhiều khía cạnh. Họ phổ biến thông tin của các Dân Oan trên các phương tiện thông tin, trên các diễn đàn mạng, thậm chí đưa cả thông tin ra nước ngoài. Song song với việc đó, những người đấu tranh dân chủ đã kêu gọi sự giúp đỡ mọi mặt về kinh tế, chỗ ở và hướng dẫn bà con Dân Oan sắp xếp cuộc sống nơi đô thị. Mối liên hệ giữa phong trào dân chủ với tầng lớp Dân Oan đi từ tự phát đến tự giác, từ sự giúp đỡ có tính chất cá nhân, đơn lẻ tới các phong trào, tổ chức và liên minh, quỹ….Chúng ta vui mừng vì sự liên đới xã hội trong việc trợ giúp những người Dân Oan, để những người Dân Oan nói lên tiếng nói, nỗi oan khuất của mình, đồng thời chia sẻ bớt những khó khăn, cực nhọc của những người Dân Oan trong công cuộc đấu tranh đòi lại quyền lợi của họ.

     Trong công cuộc đấu tranh đòi lại quyền lợi chính đáng của mình, cùng với sự trợ giúp hướng dẫn của những người thuộc phong trào dân chủ Việt nam, những người Dân Oan đã có những thức tỉnh quan trọng trong nhận thức và hành động. Trước hết, họ ý thức được rằng, nguyên nhân gốc rễ và bao trùm cho nỗi oan khuất, cực khổ của họ là do bản chất chế độ cộng sản Việt nam tạo ra, chứ không chỉ do hành vi tham nhũng, sai trái của bộ phận cán bộ, công chức địa phương họ. Họ cũng hiểu ra rằng, không thể đòi lại quyền lợi chính đáng của bản thân trong chế độ cộng sản hiện nay khi những quyền cơ bản của con người nói chung trong xã hội vẫn đang bị chà đạp. Có nhiều người Dân Oan đã chuyển cuộc đấu tranh cho quyền lợi của cá nhân họ và gia đình thành cuộc đấu tranh cho tự do và dân chủ. Họ đã chính thức gia nhập vào phong trào dân chủ Việt nam, từ khởi điểm xuất phát là Dân Oan. Điển hình trong số đó, chúng ta thấy có chị Bùi Thị Minh Hằng, Dân Oan Trần Thị Hài, Trần Ngọc Anh, Nguyễn Thị Huần…Đây là những người Dân oan đã hiểu ra một chân lý đơn giản, và hành động theo chân lý đó: chỉ có thể hết oan khuất cho người dân Việt nam khi quyền tự do của con người được tôn trọng, khi đất nước có dân chủ và đó là khi chế độ cộng sản Việt nam hoàn toàn bị xóa bỏ.

     Chúng ta cảm ơn những cá nhân, những nhóm dân sự trong xã hội và phong trào dân chủ Việt nam đã quan tâm, ủng hộ và hỗ trợ, giúp đỡ những người Dân Oan trong tranh đấu cho quyền lợi cá nhân của họ và các quyền con người nói chung. Chúng ta muốn phát triển và nhân rộng các tổ chức, chương trình hỗ trợ Dân Oan nhiệt tình, trong sáng và hiệu quả như chương trình Cứu Lấy Dân Oan của các anh, chị ở Hà Nội, và các hội đoàn khác./.

Hà Nội, ngày 21/7/2015

N.V.B