Nguyễn Kim Trung Thái đồng phạm tội giết người?

Hình: Nguyễn Kim Trung Thái trong ngày xét xử (Nguồn: Thanh Niên)

Bản án 8 năm tù dành cho Nguyễn Kim Trung Thái, dù với hình phạt tổng hợp kịch khung đối với hai tội hành hạ người khác và che giấu tội phạm, đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ dư luận.

Đa phần cho rằng bản án này là quá nhẹ so với các hành vi mà Thái đã gây ra. Nhiều người mong đợi hình phạt tù chung thân và không ít người thậm chí mong đợi hình phạt tử hình dành cho Thái. 

Một trong các cơ sở cho quan điểm của họ là thay vì bị kết án về tội hành hạ người khác, Thái đáng ra phải bị kết án về tội giết người, với vai trò là người đồng phạm.

Bài viết này tập trung phân tích các hành vi liên quan đến tội hành hạ người khác của Thái để xem xét liệu chúng có thỏa mãn đầy đủ các dấu hiệu của tội giết người hay không.

Theo tường thuật của hầu hết báo chính thống, sự việc diễn ra vào các ngày 7, 10, 11 và 22/12/21. Một vài báo nhắc đến các ngày khác trong chuỗi thời gian diễn ra sự việc, như ngày 12/12/21, song những thông tin như vậy có thể không chính xác.

Sau đây là các tình tiết mô tả các hành vi liên quan đến tội hành hạ người khác của Thái vào các ngày 7, 10, 11 và 22/12/2021 mà người viết tổng hợp chi tiết đến mức có thể dựa trên lời khai của Trang, Thái và tường thuật của các báo chính thống:

1. 7/12/21, theo báo chí, hoặc khớp, hoặc không mâu thuẫn với lời khai của Trang và Thái, khi Trang bắt bé V.A. quỳ gối, hai tay giơ lên cao rồi dùng roi đánh bé, Thái đã chứng kiến nhưng không can ngăn, thậm chí còn chửi mắng bé.[1]
2. Tối 10/12/21, theo lời khai của Trang, Thái dùng cây kim loại đánh vào đầu bé V.A, trong khi theo giải thích của Thái, Thái chỉ gõ vào đầu bé chứ không đánh, và cây kim loại đó là cây dựng lều Trang mua cho bé V.A. chơi.[2]
3. Từ khuya 10/12/21 đến hơn 2h sáng hôm sau, theo báo chí, Thái và Trang thay nhau hành hạ và đánh vào vùng trọng yếu của bé V.A.[3]
4. 11/12/21, theo lời khai của Thái, Thái thấy đầu bé V.A. chảy máu nên đã hỏi Trang và được Trang trả lời rằng bé V.A. bị ngã trong nhà vệ sinh, Thái đã đưa bé đi cấp cứu.[4]
5. Trong các ngày 7, 10, 11/21, theo báo chí, Thái chứng kiến Trang nhiều lần đánh đập, hành hạ bé V.A nhưng không can ngăn, thậm chí, có những lúc còn tham gia cùng Trang đánh đập, hành hạ bé V.A.[5]
6. Cũng theo báo chí, Việm Kiểm sát thống kê có 121 lần bé V.A. bị Trang đánh, trong đó có nhiều lúc Thái chỉ ngồi cách đó 1m mà không ngăn chặn, có khi còn nói "con chó mày cắn nó đi", khi bé bị nhốt trong chuồng chó.[6]
7. 22/12/21, theo lời khai của Thái, hoặc khớp, hoặc không mâu thuẫn với báo chí, khi Thái đang họp ở công ty thì Trang nhắn tin nói bé V.A. chưa học xong; sau đó, Thái ra ngoài, mở camera xem thì thấy Trang đánh bé V.A. Thái đã gọi điện cho Trang, bảo Trang không đánh nữa (vì Trang đã hứa với Thái). Vào 18h cùng ngày, Trang gọi cho Thái nói bé V.A bị ói, không thở được. Thái về nhà thấy bé V.A. đã bất tỉnh, bị ói, không thở được nên đưa đi cấp cứu.[7]
8. Vào một thời điểm không được nói rõ, theo lời khai của Trang, Trang đã dùng cây nối của máy hút bụi đánh bé V.A.; sau đó, Trang và Thái đi ra ngoài và theo dõi qua camera; khi về nhà, Trang và Thái tiếp tục bắt bé cởi quần áo, đành bé bằng gậy kim loại.[8]

Để là đồng phạm đối với tội giết người, các hành vi hành hạ bé V.A. của Thái phải thỏa mãn các dấu hiệu về mặt khách quan lẫn mặt chủ quan của tội này.

Về mặt khách quan, các hành vi phải trực tiếp dẫn đến hệ quả là bé V.A. chết.

về mặt chủ quan, các hành vi phải có lỗi cố ý, có thể là lỗi cố ý trực tiếp hoặc lỗi cố ý gián tiếp.

Thái có lỗi cố ý trực tiếp nếu "nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó [bé V.A. chết] và mong muốn hậu quả xảy ra", theo khoản 1, Điều 10 BLHS.

Thái có lỗi cố ý gián tiếp nếu "nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó [bé V.A. chết] có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra", theo khoản 2, Điều 10 BLHS

Vậy các hành vi của Thái có trực tiếp dẫn đến cái chết của bé V.A. hay không? Và Thái, có lỗi cố ý nêu trên hay không?

Để trả lời cho câu hỏi thứ nhất, các mô tả trên đây là không đủ (dù người viết đã cố gắng tổng hợp một cách chi tiết nhất có thể). Chẳng hạn, các tường thuật rằng Thái nhiều lần chứng kiến Trang đánh đập bé V.A. không nói rõ nhiều lần là khoảng bao nhiêu lần và các hành vi của Trang mà Thái chứng kiến cụ thể ra sao. Hay các tường thuật rằng có những lúc Trang và Thái cùng đánh bé V.A. không nói rõ hành vi của Thái cụ thể thế nào.

Về hành vi đánh bé V.A. của Thái, kiến nghị thay đổi tội danh đối với Thái (từ hành hạ người khác sang giết người) của luật sư Trần Thị Ngọc Nữ, người bảo vệ cho bé V.A., nói rằng Thái trực tiếp một lần dùng hung khí nguy hiểm đánh bé V.A.[9] Tưởng chừng như thông tin này giúp làm rõ mức độ nghiêm trọng của các hành vi của Thái, nhưng không.

Không rõ nên hiểu điểm vừa nêu trong kiến nghị là Thái trực tiếp một lần (và chỉ một lần) đánh bé A và lần đó là lần dùng hung khí nguy hiểm, hay Thái trực tiếp nhiều lần đánh bé, trong đó có một lần dùng hung khí nguy hiểm? Thêm vào đó, hung khí nguy hiểm ở đây là hung khí gì, và hành vi dùng hung khí này diễn ra vào ngày nào?

Nếu hung khi đó là gậy kim loại và ngày diễn ra hành vi là ngày 10/12, và nếu lời khai của Thái là đúng, rằng cây kim loại đó là cây dựng lều Trang mua cho bé V.A. chơi, và Thái chỉ gõ vào đầu bé mà không đánh, hành vi của Thái không thể được xem là đánh, và càng không thể được xem là đánh bằng hung khí nguy hiểm. 

Người viết không có ý nói rằng lời khai trên đây của Thái là đúng, mà chỉ nói đến một khả năng cần xem xét để xác định mức độ nguy hiểm của các hành vi của Thái. Và nói chung, chính vì các thông tin tường thuật về các hành vi của Thái là không đầy đủ để trả lời cho câu hỏi về mối quan hệ nhân quả giữa các hành vi của Thái và cái chết của bé V.A., cho nên sẽ vội vã nếu chỉ dựa vào các thông tin này kết luận rằng Thái phạm tội giết người.

Khi này, cần dựa vào một cơ sở khác, đó là kết luận giám định pháp y. Theo kết luận giám định pháp y bổ sung số 1535 ngày 14/3/2022 của Phòng Kỹ thuật Hình sự Công an TP. HCM, các vết thương bị gây ra vào ngày 22/12/21 là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cái chết của bé V.A. Các tổn thương cũ, xảy ra trước đó [tức các ngày 7, 10 và 11/21] mà Thái góp phần gây ra chỉ là yếu tố thúc đẩy, khiến cái chết của bé V.A đến nhanh hơn.[10] (Hội đồng xét xử đã dựa vào kết luận giám định pháp y bổ sung này cùng kết luận giám định pháp y tử thi số 198 ngày 20/1/2022 để kết luận rằng Thái không đồng phạm tội giết người.[11])

Như thế, nếu kết luận giám định pháp y nêu trên là đáng tin cậy, có thể trả lời cho câu hỏi thứ nhất rằng các hành vi của Thái không trực tiếp dẫn đến cái chết của bé V.A, hay nói cách khác, dấu hiệu về mặt khách quan của tội giết người là không thỏa mãn.

Một khi dấu hiệu về mặt khách quan của tội giết người là không thỏa mãn, sẽ là không cần thiết để xem xét dấu hiệu về mặt chủ quan của tội này.

Dẫu vậy, nếu đi vào phân tích dấu hiệu về mặt chủ quan, có thể nói rằng Thái không mong muốn bé V.A. chết, và khả năng cao là Thái không cho rằng các hành vi của mình và của Trang mà mình chứng kiến vào các ngày 7, 10, và 11/12/21 sẽ dẫn đến hậu quả hoặc khả năng hậu quả bé V.A. chết.

Có thể nói rằng Thái không mong muốn bé V.A. chết bởi Thái đã đưa bé đi bệnh viện vào ngày 11/12/21 khi thấy đầu bé chảy máu, và đưa bé đi bệnh viện vào ngày 22/12/21 khi bé bất tỉnh. Trước đó, trong chiều cùng ngày khi còn ở nơi làm việc, sau khi quan sát qua camera thấy Trang đánh bé, Thái đã bảo Trang dừng đánh bé (vì Trang đã hứa với Thái là không đánh bé).

Có thể nói rằng khả năng cao là Thái không cho rằng các hành vi của mình và các hành vi của Trang mà mình chứng kiến vào các ngày 7, 10, và 11/12/21 sẽ dẫn đến hậu quả hoặc khả năng hậu quả bé V.A. chết, khi các hành vi này trên thực tế có mức độ nguy hiểm thấp hơn so với các hành vi của Trang vào ngày 22/12/21 và điều này được củng cố bởi kết luận giám luận pháp y nêu trên.

Qua những phân tích trên, có thể tóm lại rằng nếu dựa trên các cơ sở pháp lý, và nếu tin tưởng kết luận giám định pháp y, không thể, hay khó có thể kết luận rằng Thái phạm tội giết người, dù với vai trò là người đồng phạm. Còn việc kết luận giám định pháp y có đáng để tin tưởng hay không, đó lại là một câu chuyện khác./.

Chú thích:

[1] Tổng hợp

1a. Lời khai cặp tình nhân bạo hành bé gái 8 tuổi
https://zingnews.vn/loi-khai-cap-tinh-nhan-bao-hanh-be-gai-8-tuoi-post13...

1b. Yêu cầu thay đổi tội danh 'Giết người' đối với Nguyễn Kim Trung Thái
https://nongnghiep.vn/yeu-cau-thay-doi-toi-danh-giet-nguoi-doi-voi-nguye...

[2] Tổng hợp

2a. Như 1a

2b. Vụ bé 8 tuổi bị bạo hành, tử vong: Bị cáo Nguyễn Kim Trung Thái khai do 'nhu nhược' 
https://thanhnien.vn/vu-be-8-tuoi-bi-bao-hanh-tu-vong-bi-cao-nguyen-kim-...

[3] Cha bé Vân An thừa nhận cùng người tình đánh đập con
https://vnexpress.net/phien-toa-xet-xu-doi-tinh-nhan-hanh-ha-be-van-an-4...

[4] Như 1a

[5] Xét xử ‘dì ghẻ’ hành hạ bé gái 8 tuổi tới chết: Người bố khai lý do xóa camera
https://vtc.vn/xet-xu-di-ghe-hanh-ha-be-gai-8-tuoi-toi-chet-nguoi-bo-kha...

[6] Như [3]

[7] Như 1a

[8] Như 1a

[9] Kiến nghị điều tra tội "Giết người" với cha bé gái bị bạo hành ở Bình Thạnh
https://nld.com.vn/phap-luat/kien-nghi-dieu-tra-toi-giet-nguoi-voi-cha-b...

[10] Tổng hợp

10a. Vụ bé gái 8 tuổi bị bạo hành, tử vong: Vì sao HĐXX không phạt Nguyễn Kim Trung Thái tội 'giết người'?
https://thanhnien.vn/vu-be-gai-8-tuoi-bi-bao-hanh-tu-vong-vi-sao-hdxx-kh...

10b. Vì sao tòa không phạt Nguyễn Kim Trung Thái tội giết người?
https://dantri.com.vn/phap-luat/vi-sao-toa-khong-phat-nguyen-kim-trung-t...

[11] Như [10]