35 năm tù cho 4 bị cáo bắt giữ "sa tặc" – Một bản án phi lý (Phần 1)

Hình: 4 bị cáo tại toà (Nguồn: nld.com.vn)

Ngày 28/6 vừa qua, toà án nhân dân huyện Sóc sơn, Hà Nội đã tuyên án đối với 4 bị cáo trong vụ án bắt giữ "sa tặc" xảy ra cách đây 4 năm.

Nguyễn Văn Cường (40 tuổi) bị tuyên 7 năm 6 tháng tù về tội cướp tài sản, 2 năm 6 tháng tù về tội bắt giữ người trái pháp luật, tổng hợp hình phạt là 10 năm tù. 

Các bị cáo còn lại là Nguyễn Tuấn Anh (21 tuổi), Dương Văn Quý (27 tuổi) và Dương Văn Cương (28 tuổi) bị tuyên lần lượt 7, và cùng 9 năm tù cho cùng 2 tội danh trên.

Điều gây chú ý trong vụ án này là cả bốn bị cáo đều kêu oan, và bất chấp điều đó, mức án dành cho họ cao một cách bất ngờ.

Cáo trạng của VKS

Theo cáo trạng của viện kiếm sát (VKS), vào rạng sáng ngày 11/7/2018, ông Đào Công Thành (56 tuổi) và bà Nguyễn Thị Anh (30 tuổi) cùng một số người khác đi trên hai chiếc thuyền đến sông Cầu khai thác cát mà không được cấp phép. 

Khi biết có thuyền hút cát gần khu vực đất nông nghiệp của gia đình mình, Cường đã rủ thêm 5 người đi đuổi đánh, bắt giữ nhóm "sa tặc". 

Tại bến sông, nhóm của Cường lên thuyền do Đào Văn Quyên (36 tuổi) điều khiển, chạy 10 phút thì đến gần thuyền của ông Thành. Cường cầm theo tuýp sắt, nhảy lên thuyền của ông Thành và hỏi "Sao chúng mày hút cát ở đây?". Thấy vậy, ông Thành và bà Anh trốn vào khoang máy, trong khi những người khác bỏ chạy. 

Phát hiện ông Thành, Nguyễn Tuấn Anh dùng tuýp sắt vụt vào tay ông Thành và yêu cầu ông này ra mạn thuyền gặp Cường. Tại đây, nhóm của Cường tiếp tục đánh ông Thành.

Sau khi bị đánh, ông Thành có điện thoại gọi đến liền lấy ra nghe thì bị Cường bắt tắt đi và thu điện thoại. Sau đó, nhóm của Cường trói ông Thành lại và trong lúc trói, thu thêm một chiếc điện thoại khác của ông.

Khi thấy bà Anh, Cường chỉ đạo đưa thuyền vào bờ và đưa ông Thành và bà Anh về nhà mình để giải quyết. (Về tình tiết này, báo Người Lao Động viết rằng Cường chỉ đạo đưa ông Thành về nhà mình để viết bản tường trình.)

Trong quá trình này, Cường bị một người trong nhóm ông Thành (chưa xác định được là ai) chém gây thương tích (với tỷ lệ được giám định về sau là 8%). 

Do bị chảy máu ở tay, Cường được một người em trai – khi đó ở trên bờ cùng nhiều người khác – đưa đi bệnh viện. Những người còn lại đưa ông Thành và bà Anh về nhà Cường, giữ họ tại đây khoảng 30 phút thì lực lượng công an đến (do được vợ ông Thành báo tin).

Các bị cáo phản đối

Trong quá trình xét xử, 4 bị cáo nhiều lần phản đối cáo trạng. Nhóm này cho biết mục đích của họ chỉ là để ngăn cản "sa tặc". Khi lên tàu của nhóm ông Thành, Cường không chỉ đạo nhóm mình lục soát hoặc khám người để tìm tài sản, và chỉ khi Cường bị chém thì cả nhóm mới phản kháng rồi giữ người.

Cường cho biết khi Cường vừa lên thuyền của ông Thành thì có khoảng 3 người của nhóm ông này lao vào chém và nếu không bị chém thì đã không trói ông Thành. Cường, cùng luật sư của mình, cho rằng hành vi chém người là phạm tội quả tang, nên bất cứ ai đều có quyền (theo luật) bắt giữ người phạm tội để giao cho cơ quan chức năng.

Về hai chiếc điện thoại của ông Thành, Cương khai rằng khi nghe điện thoại của ông Thành đổ chuông, Cường yêu cầu tắt; ông Thành làm theo và chủ động đưa cho Cường. Mục đích giữ điện thoại của ông Thành, theo cả Cương và Tuấn Anh, là để ngăn ông này gọi thêm người đến đánh nhau.

Trước khi đến bệnh viện, Cường dặn những người còn lại giữ nguyên hiện trường chờ công an đến giải quyết. Trên đường đến, Cường đã chủ động đưa 2 chiếc điện thoại cho em trai, dặn phải giao ngay cho công an. 

Về việc trói ông Thành, Cường khai chỉ dùng dây trói trong không quá 20 phút, sau đó thả ra. Khi lên bờ, do phải đi bệnh viện nên Cường không biết gì về diễn biến sự việc sau đó, bao gồm cả việc đưa nhóm ông Thành về nhà mình.

Về việc đưa nhóm ông Thành về nhà Cường, Cương, Quý và Tuấn Anh đều khai rằng không ai ép họ về nhà Cường, mà nhóm ông Thành chủ động đề xuất việc về nhà Cường để "giải quyết tình cảm".

Ngoài ra, Cường cho biết trước khi đi ngăn cản "sa tặc" đã gọi điện thoại báo cho công an.

Nhân chứng nói gì?

Hai trong các nhân chứng được toà triệu tập là hai em trai của Cường. Người em đưa Cường đến bệnh viện xác nhận rằng Cường có dặn mình giữ 2 chiếc điện thoại để giao cho công an.

Tại bệnh viện, khi có 4 công an mặc thường phục đến, người này thể hiện mong muốn giao điện thoại nhưng công an không mang theo giấy tờ để lập biên bản nên đề nghị gia đình giữ tiếp và giao sau.

Cũng như Cương, Quý và Tuấn Anh, người em trai còn lại của Cường khai rằng nhóm ông Thành đã chủ động đề xuất việc về nhà Cường để "giải quyết tình cảm" mà không phải bị nhóm của Cường ép về. Khi về nhà Cường, hai bên ngồi viết biên bản tưởng trình sự việc, cho đến khi công an đến và đưa mọi người đi.

Ngoài ra, những người chứng kiến sự việc tại nhà Cường cho hay nhóm ông Thành tại đây được tự do đi lại, không bị đánh đập hay dùng vũ lực.

Các luật sư nói gì?

Các luật sư đã đưa ra nhiều căn cứ để chứng minh nhóm bị cáo không có động cơ cướp tài sản, và hành vi giữ người của nhóm xuất phát từ việc Cường bị người trong nhóm ông Thành chém. 

Một luật sư của Cường cho rằng cần làm rõ ai là người gây thương tích cho Cường, bởi hành vi này dẫn đến các hành vi mà Cường và nhóm bị truy tố. Việc toà tách vụ án đối với hành vi gây thương tích cho Cường là không phù hợp và làm sai bản chất sự việc.

Về việc giữ 2 chiếc điện thoại, theo luật sư, Cường không có ý thức chiếm đoạt tài sản mà chỉ muốn giao cho công an để làm rõ hành vi hút cát trái phép, ngăn bị hại gọi thêm người đến đánh nhau. Điều này được thể hiện qua việc Cường dặn em trai giao cho công an, và người này đã chủ động đề xuất giao cho công an tại bệnh viện.

Luật sư của Cường còn đề cập đến một số bút lục về các cuộc điện thoại được cho là giữa Cường và công an địa phương, rằng trước khi đi ngăn cản "sa tặc", và sau khi bị chém, Cường đã gọi điện báo công an.

Một luật sư của Cương và Quý đề cập đến trách nhiệm của công an huyện Sóc Sơn khi chưa thể làm rõ ai là người gây thương tích cho Cường trong 4 năm qua. Luật sư này dẫn lời khai ban đầu của bị hại cho thấy người này tự nguyện về nhà Cường để giải quyết, tuy nhiên về sau đổi lời khai theo hướng bị ép buộc về nhà Cường. 

Các luật sư còn đặt vấn đề về việc thu giữ tang vật là 2 chiếc điện thoại vi phạm các quy định về tố tụng hình sự (không có niêm phong, không có mô tả đặc điểm, được nhập vào kho vật chứng sau 15 tháng...). 

Với các căn cứ đã nêu, các luật sư đề nghị tuyên cả 4 bị cáo không phạm tội.

Quan điểm của VKS

VKS bác bỏ hầu hết quan điểm của các luật sư cũng như những lời bào chữa của các bị cáo. 

VKS nhận định có đủ căn cứ xác định 4 bị cáo dùng vũ lực để cướp tài sản, và hành vi dùng dây trói bị hại, đưa về nhà để giữ người là trái pháp luật. Các hành vi này là nguy hiểm, xâm phạm đến tải sản, sức khoẻ của người khác.

Đối với quan điểm bào chữa về bắt giữ người phạm tội quả tang, VKS cho rằng tại thời điểm xảy ra sự việc, chưa dủ căn cứ xác định ông Thành hay người khác gây thương tích cho Cường, nên không thể viện cớ bắt giữ người phạm tội quả tang.

Hơn nữa, theo nguyên tắc về bắt giữ người phạm tội quả tang thì người bắt giữ phải áp giải người phạm tội quả tang ngay đến cơ quan công an, nhưng các bị cáo không làm vậy mà đưa các bị hại về nhà, nên hành vi này của các bị cáo là trái pháp luật./.

Chú thích:

Bài viết được tổng hợp từ nhiều nguồn:

Trói "cát tặc" đưa về nhà, nông dân thành bị cáo (21/04/2022)
https://nld.com.vn/phap-luat/troi-cat-tac-dua-ve-nha-nong-dan-thanh-bi-c...

Bốn người ra tòa do trói 'cát tặc' (25/05/2022)
https://vnexpress.net/bon-nguoi-ra-toa-khi-bat-giu-tau-hut-cat-4468018.html

Vụ hầu tòa vì ngăn cản 'sa tặc': 'Bị cáo thấy phi lý quá!' (24/06/2022)
https://plo.vn/vu-hau-toa-vi-ngan-can-sa-tac-bi-cao-thay-phi-ly-qua-post...

Ly kỳ vụ 4 người bắt 'sa tặc' bị tội bắt giữ người trái pháp luật và cướp tài sản (28/06/2022)
https://plo.vn/ly-ky-vu-4-nguoi-bat-sa-tac-bi-toi-bat-giu-nguoi-trai-pha...

Vụ tự ý bắt giữ 'sa tặc': 4 người bị phạt tổng cộng 35 năm tù (28/06/2022)
https://plo.vn/vu-tu-y-bat-giu-sa-tac-4-nguoi-bi-phat-tong-cong-35-nam-t...

4 người bắt "cát tặc" bị phạt tổng cộng 35 năm tù, "cát tặc" bị phạt hành chính, 28/06/2022
https://nld.com.vn/phap-luat/4-nguoi-bat-cat-tac-bi-phat-tong-35-nam-tu-...

4 người tự bắt 'sa tặc' vẫn bị kết tội với mức án cao bất ngờ (29/06/2022)
https://plo.vn/4-nguoi-tu-bat-sa-tac-van-bi-ket-toi-voi-muc-an-cao-bat-n...

Ngăn chặn "cát tặc" trái pháp luật, bốn bị cáo lĩnh 35 năm tù (29/06/2022)
https://cand.com.vn/Ban-tin-113/ngan-chan-cat-tac-trai-phap-luat-bon-bi-...