Ăn mày bóng đá!

Mấy ngày qua công chúng hâm mộ bóng đá Việt Nam ngất ngây trước chiến thắng của đội U23 trước đối thủ truyền đời Thái Lan, giành huy chương vàng SEA GAMES. Trên mặt báo, các kênh truyền hình, mạng xã hội và cả trên đường phố ngập tràn màu cờ đỏ, những khẩu hiệu long trời lở đất, Việt Nam Vô Địch” “Việt Nam Chiến Thắng”. Cả hệ thống chính trị đã vào cuộc khuếch đại tối đa tầm mức của cuộc chơi, đánh tráo nó như là một chiến thắng kỳ vĩ của quốc gia. Cuộc chơi trên sân cỏ bị chính trị hóa, tình yêu bóng đá bị biến thái thành yêu đảng, thậm chí là yêu Bác Hồ!!

.

Một sự kiện chưa có tiền lệ trên hành tinh này làm dư luận phân vân, kẻ bức dọc muốn đập vỡ màn hình Tivi, người lại nồng nhiệt thán phục, Bộ Chính Trị, Ban Bí Thư đã dời trụ sở ra sân Mỹ Đình diễn họp công khai, Chủ Tịch Nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ Tướng Phạm Minh Chính, Chủ Tịch Quốc Hội Vương Đình Huệ, Thường Trực Ban Bí Thư Võ Văn Thưởng và hàng tá quan chức đã chễm chệ ngồi trên khán đài A.

Họ không xem bóng đá mà đang làm việc vì trước mỗi người đều có bàn riêng, có bảng ghi họ tên, chức vụ và lĩnh kinh mấy hủ nước sâm chú Ủn hay Mao đài ngự tửu gì đó. Xưa nay có ai xem bóng đá phải kê bàn riêng, đặt bảng tên, chức vụ bao giờ? Những cái tên chức vụ quan trọng đó có liên quan gì đến bóng đá? Khi tường thuật trận chung kết, hình ảnh tượng đặc biệt này được đài truyền hình VTV trân trọng nắn nót đặc tả lặp đi lặp lại không dưới mười lần. Facebooker Báu Lại Thanh bức dọc với các hình ảnh lố bịch này đã phàn nàn “Tui nói cho mấy chú lãnh đạo vờ tờ vờ, đừng đưa ekip làm phim kinh dị vào làm thể thao, tôi không dám đưa hình vì nó quá kinh dị. Móa ! ngán nhất là bị buộc tội bôi nhọ cán bộ cao cấp đảng”.(1)

Facebooker Trần Ngọc Hiếu phàn nàn “Đi xem cổ vũ cho bóng đá nữ SEA Games , mà lại để bảng tên chức danh trước mặt giống như là đi họp Quốc Hội . Rầu cho mấy bác bưng bô nhà ta quá đi thôi !” (2)

Trách vậy là oan cho nhà đài trung ương! Người ta quay cái gì, phát cái gì đều có sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của đảng hẳn hoi chứ đâu phải quay bừa, chiếu bừa. Không chỉ chuyện quay mà ngay cả việc xem tường thuật bóng đá cũng được đảng ưu ái lãnh đạo, chỉ đạo hằn hoi. Mấy ngày trước phiên khai mạc, Tỉnh ủy Hậu Giang đã để lộ bí mật, cộng đồng mạng phát hiện ra một công văn của tỉnh ủy chỉ đạo các cơ quan ban ngành tỉnh phải huy động lực lượng mỗi cơ quan, đơn vị tối thiểu 10 người đi xem truyền hình trực tiếp hai trận chung kết bóng đá.

 May là mô ma nhà văn Nguyễn Công Hoan âm dương cách trở không đọc được công văn này. Nếu không ông phải đội mồ sống dậy đốt hết các bản in truyện ngắn “Tinh thần thể dục” nổi tiếng của ông vì so với văn bản này thì tính khôi hài trong truyện ngắn của ông quá kém.

Nhưng đám dân đen ngu dốt làm sao hiểu được ý tình sâu xa, sự quan tâm sâu sắc đến thể thao của đảng! Tứ Trụ không tiếc thời gian vàng ngọc mang bảng tên ra Mỹ Đình show hàng đâu phải để chơi mà để trao huy chương. (2a)

Sau trận đấu, báo chí quốc doanh đồng loạt đưa tin long trong y theo một mẫu “Lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao huy chương, chúc mừng đội tuyển bóng đá nam U23 Việt Nam bảo vệ thành công Huy chương Vàng tại SEA Games 31

Tối 22/5, tại sân vận động Quốc gia Mỹ Đình, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng đã tới dự khán trận chung kết môn bóng đá nam ở SEA Games 31 giữa đội tuyển U23 Việt Nam - U23 Thái Lan. Sau đó lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã trao Huy chương Vàng cho đội tuyển bóng đá nam Việt Nam; trao huy chương bạc, đồng cho đội tuyển U23 Thái Lan, U23 Indonesia”.(3)

Trên các mặt báo, truyền hình, mạng xã hội tràn ngập màu cờ đỉ rực và hình ảnh tứ trụ và các quan chức ăn theo trao huy chương và đúng chung với đội bóng.

Bóng đá, thể thao nói chung là hoạt động xã hội, các tổ chức Olympic thông thường là phi chính phủ, nếu các lãnh đạo đảng nhà nước ái mộ  thì cứ tới xem, bắt tay động viên cầu thủ, móc ngân sách thưởng tiền rồi cắp đít ra về sẽ dễ coi hơn chuyện lấn quyền Ban Tổ chức đứng ra gắn huy chương.

Nhà báo kỳ cựu Tăng Bá Sên bấc giác phải nhỏ nhẹ buông tiếng than trên fb “Giá mà mấy buổi lễ như này, thành phần VIP trao giải chỉ cần có 2, 3 nhân vật thuộc hai lĩnh vực sau đây thì hay nhỉ:

- Lãnh đạo cao cấp điều hành ban tổ chức giải

- Một nhân vật - VƯỢT KHÓ hoặc thể thao (hội tụ hoặc kết hợp được cả hai càng tuyệt vời hơn) - tiêu biểu có ảnh hưởng rộng rãi tới cộng đồng Việt Nam hoặc Đông Nam Á

Đông người và chật chội quá show diễn cũng mất hay”

Đỉnh cao chói lọi của sự chính trị hóa, mượn hoa trò chơi thể thao để cúng vào thành tích lãnh đạo là cái huy chương bóng đá đã bay vào bài diễn văn khai mạc kỳ họp Quốc Hội của Chủ Tịch Vương Đình Huệ với mỹ từ có cánh “thành công vang dội của SEA Games 31 – ngày hội của tinh thần đoàn kết Đông Nam Á, đặc biệt là thành tích xuất sắc, bảo vệ ngôi vô địch của cả bóng đá nam và nữ Việt Nam đã, đang truyền cảm hứng lớn đến đồng bào ta ở trong và ngoài nước cùng bạn bè quốc tế”.(4)

Trên đã mở lòng như thế thì cấp dưới tha hồ vung vãi, tán tụng công đức của đảng và lôi cả Hồ Chí Minh. Người ta đã chuẩn bị sẵn bức ảnh già Hồ cho các cầu thủ trương lên khi chạy vòng anh sân cỏ.

Trên Fb còn đưa ra một suy lý bưng bô cực kỳ thông minh mà người phàm cở Einstein cũng không thể nào phát minh ra   

Kịch tính hơn nửa là màn VTV trực tiếp phỏng vấn cầu thủ Mạnh Dũng được nhà báo lão thành Mai Bá Kiếm nguyên Thư Ký Tòa Soạn báo Phụ Nữ TP HCM tường thuật và bình luận dí dỏm như sau:

"LÚC ĐÓ MÀ NGHĨ CÁI QUẦN QUÈ GÌ?"

Tối qua, xem trận VN - TL, thấy phóng viên VTV phỏng vấn cầu thủ ghi bàn bằng câu hỏi "mồi": "Thế lúc ghi bàn, Mạnh Dũng nghĩ đến điều gì?". Phóng viên muốn Mạnh Dũng nói "Em nghĩ đến Bác Hồ trong niềm vui đại thắng", nhưng không tập tuồng trước, nên Mạnh Dũng trả lời không như ý PV.

Tôi nhớ lại buổi giao lưu giữa anh hùng phi công Nguyễn Văn Bảy với các đoàn viên Thanh niên Cộng sản TPHCM tại Nhà Văn hóa Phụ Nữ TP. Một đoàn viên hỏi: "Lúc bác nhắm bắn máy bay Mỹ, bác nghĩ đến điều gì đã hun đúc lòng dũng cảm của bác?".

Gốc người Đồng Tháp, phi công Nguyễn Văn Bảy trả lời chơn chất: "ĐM! Lúc đó mà nghĩ cái quần què gì? Tui nghĩ, mình không bắn nó, nó bắn mình. Bắn chậm, bắn trật là chết bà với nó!"

Tôi về tòa soạn ở kế bên, tường thuật nguyên văn (không có "ĐM" và "quần què"), vậy mà BBT vẫn cắt bỏ câu đó! Trong buổi giao lưu đó, phi công Bảy không kể chuyện ông tắt máy, núp trong mây, rình máy bay Mỹ, nên tôi không dám hỏi chuyện nhạy cảm đó.(5)

SEA GAMES là ngày hội thể thao, bóng đá là bộ môn thể thao được nhiều người hâm mộ. Huy chương vàng bóng đá SEA GAMES là niềm vui đáng khích lệ để gây men cho tình yêu thể thao trong công đồng nhất là giới trẻ.

Yêu bóng đá, nhân rộng bóng đá phong trào để rèn luyện sức khỏe, vun đắp tinh thần thượng võ là đáng khuyến khích, Thế nhưng hiện nay đại đa số quần chúng hâm mộ bóng đá ở xứ Đông Lào chỉ có thể dồn tình yêu bóng đá vào các xới cá độ và các đêm đi bão. Đất Đông Lào dành cho sân gôn, sân bóng đá chuyên nghiệp chứ lấy đâu ra bóng đá phong trào, Sài Gòn thời Mỹ Ngụy ngoài sân Cộng Hòa còn có sân Phú Thọ, Hoa Lư … cho bóng đá nghiệp dư khi đã thành Ho Chi Minh City thì những mãnh đất vàng đã được thay đổi công năng.

Hơn 50 năm qua, bóng đá Việt Nam chìm sâu trong vùng trũng của ao làng Đông Nam Á, chạy hổn hển bám đuôi bóng đá Thái Lan. May sao phù thủy Calisto mấy năm trước đây và Park Han Seo hiện nay đã thổi luồng sinh khí đưa đội tuyển bóng đá Việt thoát tầm ao làng tập tành ra châu lục.     

Vượt qua Thái Lan trong bóng đá, đó là niềm vui trong một cuộc chơi. Không thể phóng đại thành tích vui chơi ấy thành một chiến thắng, chiến công, không thể kích động cảm xúc của công chúng như thứ ma dược làm mờ lý trí quên đi thực trạng xã hội đen tối, nông dân bỏ lúa ruộng vì lúa giá thấp, phân bón quá cao, nhà vườn điêu đứng vì trái cây ùn ứ không tiêu thụ được. Niềm vui, tình yêu bóng đá không thể đổ đầy bình xăng xe máy, không thể làm đầy nồi cơm thiếu gạo của người lao động nghèo khi giá cả leo thang. Ngay sau chiến thắng kỷ lục, chiến thắng long trời lở đất của bóng đá thì giá xăng âm thầm lập kỷ lục mới, vượt 30.000 đồng/lít

“Từ 15h ngày 23/5, xăng E5 RON 92 tăng 680 đồng/lít, xăng RON 95 tăng 670 đồng/lít. Đây là lần tăng thứ 10 của mặt hàng này, đưa giá xăng trong nước tiếp tục xác lập kỷ lục mớ”(6)

Họa sĩ biếm Đỗ Anh Dũng (DAD) đã tỉnh táo nhận ra điều này với bức tranh biếm họa và lời bình “xăng dầu mà "tung giá" cao kỷ lục 900 đ/lít, đưa giá xăng vọt trên mốc 31.000 đồng/lít... Sẽ dễ kéo theo BÃO GIÁ...

- Cú tung người nào cũng gây BÃO... Nhưng BÃO GIÁ thì đáng ngại hơn nhiều!”(7)

Những khẩu hiệu tràn lan trên mặt báo, mạng xã hội “Việt Nam đại thắng”, “Việt Nam đánh bại Thái Lan” ….khơi lên lòng tự hào đầy ảo tưởng, ngộ nhận. Say trong men chiến thắng của cuộc chơi, người dân Đông Lào dễ quên rằng sau gần nửa thế kỷ hòa bình thống nhất đất nước, xây dựng xã hội thiên đường dưới sự lãnh đạo của đảng quang vinh, kinh tế Việt Nam tụt hậu rất xa so với Thái Lan về tất cả các chỉ số

Năm 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Thái Lan đạt gần 19 tỷ USD, tăng 17,9% so với năm 2020. Đây là mức kim ngạch cao nhất từ trước tới nay. 3 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt gần 5 tỷ USD, tăng 7,4%.

Tuy nhiên, cán cân thương mại giữa Việt Nam và Thái Lan luôn ở trạng thái không cân bằng với mức thâm hụt nghiêng về phía Việt Nam. Mức thâm hụt trong quan hệ thương mại Việt Nam - Thái Lan ngày càng lớn, tăng từ 1,43 tỷ USD năm 2004 lên 7,11 tỷ USD năm 2018 và 5,54 tỷ USD năm 2020. (8). .

Về thứ hạng tăng trưởng GDP trong năm 2021, Thái Lan giữ vị trí số 2 ASEAN với 543,65 tỷ USD trong khi Việt Nam đứng ở vị trí thứ 5 với 352 tỷ USD. Tức là xét về quy mô nền kinh tế, Thái Lan đang gấp đôi Việt Nam.

GDP bình quân đầu người của Việt Nam năm 2020 ước đạt 2.750USD, xếp thứ 120/187 quốc gia và vùng lãnh thổ, bằng mức GDP bình quân đầu người của Thái Lan năm 2003. Trong khi đó nếu so sánh tổng thu nhập quốc dân chia dân số hay còn gọi là hệ số GNI trên người của Việt Nam là 2.540 USD/năm. GNI trên người của Thái Lan 7260 USD/năm. Tức là người Thái đang giàu hơn người Việt gấp 3 lần.(9)

Hàng chục năm trước, nhà văn Chu Lai đã phát hiện căn bệnh “Ăn mày dĩ vãng” qua lối tư biện phóng đại thành tich và đổ lỗi mọi yếu kém cho chiên tranh. Căn bệnh ấy vẫn còn nguyên và nay lại có thêm bệnh “ăn mày bóng đá!”.

1-https://www.facebook.com/bau.laithanh/posts/3194647660748563

2-https://www.facebook.com/ngochieu.tran.507027/posts/1098095627586685

2a-https://www.facebook.com/tang.b.sen/posts/10159012815922632 

3-https://vietnamnet.vn/lanh-dao-dang-nha-nuoc-trao-huy-chuong-chuc-mung-tuyen-bong-da-nam-2022183.html

4-https://vietnamnet.vn/chu-tich-quoc-hoi-bong-da-nam-nu-truyen-cam-hung-lon-khi-bao-ve-ngoi-vo-dich-sea-games-2022242.html

5-https://www.facebook.com/bakiem.mai/posts/1925143831010811

6-https://tintuc.vn/gia-xang-lap-ky-luc-moi-vuot-30-000-dong-lit-post22395...

7-https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=691913448777955&id=100038779184703

8-https://vneconomy.vn/viet-nam-thai-lan-huong-toi-thuong-mai-can-bang-giai-doan-hau-covid.htm

9-https://danviet.vn/gdp-viet-nam-chi-bang-nua-thai-lan-va-co-hoi-de-nguoi-dan-viet-giau-hon-nguoi-thai-20220421060158112.htm