Ông D.Trump có phải là nhà độc tài không?

     Thú thực, viết tidle bài tôi thật ngại ngùng, bởi nội hàm của nó rất buồn cười. Nhưng vì có nhiều người đã viết, đã nói như vậy nên tôi đành phải sử dụng để phân tích và đưa ra nhận định. Hiện nay, có không ít người có lập luận rằng, việc những người trong giới đấu tranh ủng hộ ông D.Trump là đi ngược lại với những lý tưởng đấu tranh của mình. Họ liệt kê một loạt các thói xấu mà họ cho là của ông D.Trump và đặt đối lập với các mục tiêu đấu tranh của người hoạt động. Nhưng tựu trung lại, có một điểm quan trọng nhất (vì mục tiêu đấu tranh chống độc tài), đáng chú ý nhất, họ nói ông D.Trump là người độc tài, phản dân chủ!!! Có một điều đặc biệt là, tất cả họ chỉ nói vậy, viết vậy chứ không hề đưa ra lập luận, bằng chứng nào! Vậy chúng ta cùng phân tích xem ông D.Trump có phải là người độc tài không?

     Theo định nghĩa về nhà độc tài, là người thi hành mọi quyền chính trị một mình, tuyệt đối theo ý mình, ngoài mọi sự kiểm soát thì đương nhiên ông D.Trump không phải. Tuy nhiên,  bỏ qua định nghĩa khắc nghiệt về nhà độc tài, chúng ta xem xét theo một mức độ thấp hơn, tính chất độc tài hay hành vi độc tài. Thông thường, để xác định một người là độc tài, có thể có ba hoạt động người đó thực hiện. Thứ nhất, tạo ra hoặc tham gia tạo ra một thể chế độc tài; thứ hai, lãnh đạo một thể chế độc tài; thứ ba, thực hiện các chính sách, có hành động, hành vi độc tài. Như vậy, với ông D.Trump, chúng ta biết chắc chắn ông không có những hoạt động thuộc về điều thứ nhất và thứ hai, nếu có thì sẽ thuộc về điều thứ ba: có những chính sách, hành động, hành vi độc tài.

     Về mặt lý thuyết, tất cả chúng ta đều biết, và ca ngợi thể chế dân chủ Hoa Kỳ với tam quyền phân lập. Lập pháp, hành pháp và tư pháp độc lập và kiểm soát lẫn nhau. Nền dân chủ và báo chí Hoa Kỳ đã tồn tại và phát triển trên 200 năm. Ông D.Trump là tổng thống Hoa Kỳ hoạt động trong thể chế dân chủ Hoa Kỳ. Vậy làm thế nào để ông D.Trump độc tài, tức là có những chính sách, hành động, hành vi độc tài được?

     Nhưng trên thực tế còn kinh khủng hơn rất nhiều, ông D.Trump là tổng thống được bầu khi mà tuyệt đại đa số báo chí Hoa Kỳ phản đối, thậm chí coi thường. Cựu tổng thống Obama ngay sau khi ông D.Trump đắc cử đã lập ra một tổ chức có tên gọi là"Organizing for Action" (OFA- Tạm dịch là “Dàn Đội Ngũ để Hành Động”) có khoảng 30.000 thành viên. Mục đích có lẽ là để phát hiện và xử lý ngay những chính sách, hành động, hành vi lệch lạc, vi phạm pháp luật của tổng thống đương nhiệm. Quốc hội Hoa Kỳ, nơi đảng Dân chủ chiếm đa số đã rục rịch luận tội tổng thống do nghi ngờ ông D.Trump mắc ngoặc với Nga trong vấn đề bầu cử tổng thống. Sau 22 tháng điều tra của công tố viên nổi tiếng, Ông Robert Mueller, cựu giám đốc Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI), kết quả không đưa ra được bằng chứng để đi tới phiên luận tội tổng thống D.Trump. Tuy nhiên, bà Pelosi và đảng Dân chủ không nản chí, họ đã tiếp tục chiến dịch luận tội tổng thống D.Trump thông qua vấn đề Ukraine, với bản tố giác từ một nhân viên tình báo cáo buộc tổng thống Mỹ treo 390 triệu USD viện trợ quân sự cho Ukraine, để ông Trump gây sức ép buộc tân Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky điều tra cựu phó tổng thống Joe Biden trong một cuộc điện đàm. Và kết quả như chúng ta đã biết, phiên luận tội đã diễn ra nhưng không đủ chứng cứ, và khi lên đến Thượng Viện đa số đảng Cộng Hòa, đã bị bác bỏ hoàn toàn.

     Hoạt động của tổng thống trong một thể chế dân chủ được quy định rất rõ ràng. Không những vậy, với mỗi chính sách đưa ra, tổng thống và chính phủ đều có đội ngũ luật sư, cố vấn hùng hậu để rà soát nội dung và câu chữ tránh vi phạm vào các điều luật trước khi công bố. Đối với phe đối lập, cũng luôn túc trực một đội ngũ luật sư, chuyên gia để nghiên cứu các chính sách của tổng thống, từ nội dung đến câu chữ, để ngay lập tức phát hiện và tấn công các vi phạm (đây là chức năng, nhiệm vụ và công việc thông thường của phe đối lập). Đó là hoạt động thông thường đối với tất cả các đời tổng thống. Với ông D.Trump, như trên đã trình bày, còn khó khăn và gay gắt gấp vạn lần những đời tổng thống khác, Ông đã từng bị luận tội tại quốc hội. Như vậy, những chính sách, hành động và hành vi của tổng thống D.Trump chỉ cần chạm vào luật pháp, chắc chắn đã bị phe đối lập khai thác triệt để và sử dụng để luận tội ngay tức khắc! Vậy mà có nhiều người thản nhiên nói, ông D.Trump độc tài, ông D.Trump phản dân chủ!?! Thật vô cùng kỳ lạ và kỳ quặc! Độc tài, phản dân chủ mà hệ thống pháp luật, phe đối lập lại để yên?

     Vậy nhưng tại sao nhiều người vẫn nói ông D.Trump độc tài, mà lại được nhiều người khác tán thưởng? Lý do là họ nhầm lẫn và đánh tráo khái niệm, độc đoán và độc tài! Ông D.Trump là người độc đoán trong quản lý, điều hành và lãnh đạo - đó là sự thật. Là người độc đoán, ông ra các quyết định (tất nhiên cũng phải tham khảo các cố vấn có cùng quan điểm) dứt khoát và không thay đổi theo bất kỳ ý kiến của ai khác. Ông là chủ doanh nghiệp, chưa từng tham gia quản lý và điều hành cơ quan công quyền, cơ quan hành chính. Và Ông đã đưa cách thức điều hành doanh nghiệp vào trong việc điều hành và quản lý đất nước. Điều này làm cho rất nhiều người trong hệ thống công quyền không thể làm quen nổi cách thức của ông D.Trump nên đã xin nghỉ việc hàng loạt, tạo ra nhiều rắc rối cho chính Ông. Nhưng tại sao phe đối lập, đảng Dân chủ và kẻ thù của D.Trump không thể làm gì Ông trong những chuyện này? Vì đơn giản là những việc đó hoàn toàn thuộc phạm vi thẩm quyền của Ông! Khi không làm gì được Ông thì họ sẽ xuyên tạc từ việc độc đoán của ông thành ra độc tài!

     Các chính sách của tổng thống D.Trump, với cách thức điều hành đặc biệt mà chúng ta biết, đã tạo ra những kết quả không thể tưởng tượng nổi (và không thể chịu nổi) đối với những trí thức giáo điều, những nhà chính trị cổ hủ dùng thỏa hiệp làm cứu cánh cho sự nghiệp của mình. Ông cũng tạo ra vô vàn đối thủ, kẻ thù… chưa từng có trong lịch sử.

     Chúng ta sẽ biết được đánh giá của người dân Mỹ về ông tổng thống đặc biệt này vào dịp bầu cử cuối năm nay. Nhưng nhận định về một tổng thống được người dân bầu lên, hoạt động trong một nền dân chủ với bối cảnh nước Mỹ hiện nay là độc tài là điều kỳ lạ và kỳ quặc nhất mà chúng ta được nghe. Nó tố cáo nhận thức của những kẻ nói ra những điều này, không còn gì khác cả./.

Hà Nội, ngày 06/6/2020

N.V.B