Biến đổi khí hậu làm tăng nguy cơ ung thư

Theo một báo cáo mới vào 18/5 vừa qua từ các nhà khoa học thuộc Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ và Đại học Harvard, biến đổi khí hậu làm tăng nguy cơ phơi nhiễm với các chất gây ung thư và trì hoãn việc tiếp cận điều trị ung thư.[1]

Như các tác giả viết trong báo cáo, sự khác biệt về phơi nhiễm với các yếu tố nguy cơ và việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe để điều trị ung thư giải thích phần lớn các mô hình toàn cầu về tỷ lệ mắc và tử vong do bệnh này. 

Tuy biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng tới các yếu tố trên, nó lại có thể dễ bị bỏ qua trong việc phòng ngừa và điều trị ung thư – mặc dù việc này được các tác giả báo cáo cho là có triển vọng trong tương lai – như nó vẫn bị bỏ qua trong nhiều lĩnh vực khác.

Nhiệt độ nóng hơn trên toàn thế giới do biến đổi khí hậu làm tăng tần suất, cường độ của các thảm họa tự nhiên như bão và cháy rừng. Các hảm họa này – vốn giải phóng một lượng lớn chất gây ung thư vào môi tường – sẽ ngày càng thường xuyên và cực đoan hơn.

Khi cơn bão Harvey đổ bộ vào Texas và Louisiana vào tháng 8 năm 2017, nó đã gây ra trận lụt thảm khốc khiến các nhà máy hóa chất và nhà máy lọc dầu ngập nước và thải một lượng lớn chất gây ung thư vào các khu phố ở Houston.[2] 

Thời gian bán hủy của một số chất gây ung thư được phát hiện sau cơn bão Harvey lên tới 50 năm, các nhà nghiên cứu dẫn trong báo cáo.[3] Một số khu vực ở Houston đã trải qua mức độ cao hơn của bệnh bạch cầu ở trẻ em do nồng độ hóa chất cao trong không khí.[4] 

Cháy rừng, trong khi đó, giải phóng vào môi trường vô số chất gây ô nhiễm không khí gây ung thư. Những chất ô nhiễm này có thể di chuyển rất xa và có thể làm suy giảm chất lượng không khí trong nhiều tháng.[5] 

Năm 2018, California đã trải qua mùa cháy rừng khốc liệt và tàn phá nhất được ghi nhận với tổng số 8,527 ngọn lửa đốt cháy gần 2 triệu mẫu Anh. Khói bay khắp New England, trong khi ô nhiễm không khí ở Khu vực Vịnh San Francisco thuộc các mức tồi tệ nhất trên thế giới.[6]

Ngoài các nguy cơ trên còn có các nguy cơ khác được dự báo. Ví dụ, biến đổi khí hậu cũng có thể làm chế độ ăn uống tăng phơi nhiễm với aflatoxin, chất gây ung thư mạnh khác được sản xuất bởi nấm có thể làm ô nhiễm các cây lương thực chính.[7]

Các sự kiện thời tiết cực đoan cũng làm giảm tỷ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư. Một nghiên cứu cho thấy bệnh nhân ung thư phổi có nguy cơ tử vong cao hơn 19% khi bão xảy ra trong quá trình trị liệu vì việc điều trị bị gián đoạn.[8]

Sự gián đoạn đối với việc tiếp cận và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe đặc biệt ảnh hưởng đến bệnh nhân ung thư vì có thể làm xấu đi tiên lượng bệnh ung thư, và thậm chí liên quan đến sự sống chết, các tác giả đã viết.

Khi cơn bão Maria tấn công Puerto Rico vào năm 2018, nó đã làm đóng cửa một nhà máy cung cấp túi chất lỏng IV cho các bệnh viện ở Hoa Kỳ, gây ra sự thiếu hụt tại các cơ sở điều trị ung thư trên toàn quốc.[9]

Ung thư là nguyên nhân thứ 2 gây tử vong trên toàn cầu. Nó đã gây ra cái chết cho 9,6 triệu người trên toàn thế giới vào năm 2018[10] và được dự báo sẽ gây ra cái chết cho gần 10 triệu người vào năm nay.[11]

Các nỗ lực giảm thiểu biến đổi khí hậu nói chung có thể có lợi cho việc ngăn ngừa ung thư bằng cách giảm phát thải khí nhà kính có hại. Các nhà khoa học kêu gọi các biện pháp can thiệp như tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo, sản xuất bền vững và giảm tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến, thay thế thực phẩm từ động vật bằng thực phẩm từ thực vật.

Biến đổi khí hậu không phải là một mối đe dọa trong tương lai – Leticia Nogueira, một nhà khoa học tại Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ và là tác giả của báo cáo cho biết – nó đang tác động đến kết quả ung thư ngày hôm nay và có những điều chúng ta có thể làm để đáp ứng.[12]

Chú thích: 

[1][2][3] Climate change and cancer
https://acsjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.3322/caac.21610

[4] Childhood lymphohematopoietic cancer incidence and hazardous air pollutants in Southeast Texas, 1995–2004
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2592281/?tool=pubmed

[5] Như [1]

[6] Climate change is fueling extreme weather that lowers cancer survival rate and threatens prevention
https://www.cnbc.com/2020/05/18/climate-change-fuels-extreme-weather-tha...

[7] Như [1]

[8] Association between declared hurricane disasters and survival of patients with lung cancer undergoing radiation treatment
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2738278

[9] How Hurricane Maria caused U.S. IV bag shortage
https://www.hsph.harvard.edu/news/hsph-in-the-news/hurricane-maria-u-s-i...

[10] Cancer
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer

[11] Như [1]

[12] Như [6]