You are here

Y án Luật sư Trần Vũ Hải: Thêm bằng chứng bất minh của nền tư pháp Việt Nam.

Ảnh của Gió Bấc

 

 

Trưa ngày 21-2, 2020, Tòa án tỉnh Khánh Hòa đã tuyên y án sơ thẩm theo kháng cáo vô tội của vợ chồng Luật sư Trần Vũ Hải và các luật sư.

 

Từ ngày 13-2 đến nay, phiên tòa phúc thẩm xét xử Luật sư Trần Vũ Hải bị cáo buộc đồng phạm trốn thuế diễn ra với nhiều kịch tính thù vị thu hút nhiều người theo dõi. Từ luật sư, bị cáo đến những người vô can khác đều biết chắc kết quả sẽ là y án nhưng người ta vẫn theo dõi xem màn kịch diễn ra như thế nào.

 

Không phạm tội vẫn thành tội phạm

 

Vụ việc mà Luật sư Trần Vũ Hải bị cáo buộc đã và đang xảy ra hàng ngày trên toàn cỏi Việt Nam. Ông Hải mua thừa đất của bà Hạnh (là Việt kiều Na Uy) có hai hợp đồng, một trị giá 1,8 tỉ, một trị giá 16 tỉ. Theo hợp đồng, bên bán chịu thuế và ông Hải ký vào tất cả các hợp đồng do công chứng viên soạn sẳn. Pháp luật hiện hành quy định, nếu giá mua bán trên hợp đồng thì thu thuế theo hợp đồng, nếu cao hơn thì thu theo giá đất địa phương theo quy định.

 

Bà Hạnh chỉ có một bất động sản ở VN nên không nằm trong diên thu thuế thu nhập. Thế nhưng cơ quan tố tụng căn cứ vào hợp đồng 16 tỉ, cáo buộc bà Hạnh trốn thuế và ông Hai là đồng phạm. Bà Hạnh biết mình bị oan nhưng muốn yên thân chấp nhận sẵn sàng đóng thuế nhưng cơ quan chức năng không chấp nhận và truy tố ra tòa.

 

Chỉ bị cáo buộc là đồng phạm trong vụ án trốn thuế, án sơ thẩm tuyên hai vợ chồng Luật sư Trần Vũ Hải 12 tháng cải tạo không giam giữ,

 

Vì sao án nhỏ có đến 60 Luật sư bào chữa?

 

Luật sư Hải giỏi có tiếng, đã từng là Kiểm Sát Viên nhiêu năm, có rất nhiều kinh nghiệm trong tranh tụng nhưng phiên xử phúc thẩm này có đến 60 luật sư khắp ba miền Bắc, Trung, Nam tham gia bao vệ. Không phải Luật sư Hải nhiều tiền thuê nhiều luật sư để hù dọa quan tòa hay lập kỷ lục Guiness Việt Nam.

 

Cũng không phải các luật sư ế ẩm muốn mượn phiên tòa để PR tên tuổi mà tham dự phiên phúc thẩm vụ án này ở ngay tại TP. Nha Trang Khánh Hòa, nơi được xem là tâm dịch sốt Covid 19 quả là sự dấn thân dũng cảm. Dù chỉ là phiên tòa công khai xử theo tội danh không nghiêm trọng nhưng ngay từ phiên sơ thẩm, không khí an ninh quanh phiên tòa đã ngột ngạt nặng nề. An ninh lập rào trong rào ngoài, báo chí bị chặn không dược vào Tòa. Sóng Wifi, 3 G trong phạm vi 1 km chung quanh khu vực xét xử bi cắt, đường phố chung quanh bị cấm.

 

Luật sư bị thu hồi máy tình xách tay, điện thoai, USB, các phương tiện nghe nhìn phục vụ bào chữa. Luật sư Nguyễn Duy Bình đang tranh tụng hợp pháp tại tòa thi bị cảnh sát khóa tay dẫn giải về Phường như la tội phạm…

 

Trước đó, trong giai đoạn điều tra, công an cũng làm nhiều việc ngoài luật lệ với vợ chồng LS Trần Vũ Hải như khám xét và thu giữ bất hợp pháp nhiều tài liệu của văn phòng Luật sư Trần Vũ Hải mặc dù nó không liên quan đến vụ án này. Cơ quan điều tra, Viện Kiểm Sát và Tòa án không hề triệu tập những nhân chứng liên quan trực tiếp đến vụ án như các công chứng viên lập hồ sơ hợp đồng mua bán mặc dù bị cáo Luật sư Trần Vũ Hải và các Luật sư nhiều lần đề nghị.

 

Tính chất áp đặt, bất minh đạp lên trên các quy định pháp luật của các cơ quan tố tụng đã cho thấy, vụ án chỉ là màn diễn, có ai đó dùng quyền lực dựng lên vụ án nhằm có cớ triệt tiêu vai trò luật sư, quyền hành nghê của Luật sư Trần Vũ Hải vốn đang bào chữa nhiều vụ án quan trọng như vụ Đồng Tâm, vụ doanh nghiệp Nhật Cưởng sân sau của Chủ tịch Nguyễn Đức Chung, vụ án cựu nhà báo Trương Duy Nhất. Chính vì vậy, các cơ quan tố tụng TP Nha Trang và tỉnh Khánh Hòa phải chai mặt có những hành vi sống sượng nhất, phi pháp nhất để quy chụp luật sư Hải phạm tội với một hành vi mà pháp luật không cáo buộc.

 

Đây không phải là suy đoán chủ quan mà nó được thể hiện qua việc cô ý vi phạm tố tụng một cách hệ thống ngay từ lúc khởi tố điều tra đến giai đoạn xét xử.

 

Chính vì vậy, 60 luật sư cả nước đã tham gia phiên phúc thẩm, chấp nhận nguy hiểm trung tâm dịch bệnh, chấp nhận bản án đã được viết trước khi tòa khai mạc, họ tham dự không chi bảo vệ Luật sư Trần Vũ Hải mà còn để bảo vệ cho nền tư pháp yếu ớt đang bị cưỡng hiếp bởi những thế lực nào đó đứng sau các cơ quan tố tụng.

 

Báo được chọn, tường thuật theo định hướng

 

Dù dịch vụ mua bán đất đai rất phổ biến, việc thực hiện đúng nghĩa vụ thuế trong giao dịch này rất cần phổ biến cho nhiều người nhưng

 

không khí phiên tòa sơ thẩm cũng nữa bí mật nữa công khai như phúc thẩm, cũng rào chắn, cắt sóng wifi, 3G. Các phương tiện điện tử của Luật sư vẫn bị thu giữ. Báo chí đăng ký tham dự phiên tòa đều bị từ chối không nên lý do. Theo đó chỉ có báo Tuổi trẻ và các báo đài địa phương tỉnh Khánh Hòa tham dự.

 

Từ ngày 17-2, đến phần chất vấn, của các luật sư, việc chọn lọc và viết theo chỉ đạo của báo Tuổi Trẻ đã lộ rõ trong bài “Vụ án luật sư Trần Vũ Hải: Xét hỏi để làm rõ ai trốn thuế” {1} viết một chiều theo kịch bản có sẳn trái ngược hoàn toàn với diễn tiến thật của phiên tòa. Các Luật sư đã chất vấn đại diện chi cục Thuế TP Nha Trang và Giám định viên và đã làm rỏ Kết luận giám định mà cơ quan căn cứ để buộc tội Luật sư Hải là sai pháp luật cả về nội dung lẫn thể thức. Kết luận giám định này không nêu đươc điều quan trọng nhất là ai là người phải nộp thuế. Không có căn cứ để tinh thuế thu nhập cá nhân của bà Hạnh vì bà chỉ có một bất động sản duy nhát… Đặc biệt là trong tình huống bối rối ấy, lẽ ra người giám định phải có trách nhiệm làm rõ đúng sai về chuyên môn ngành thuế giúp Hội đồng xét xử có căn cứ để ra phán quyết công minh thì chính Chủ tọa lại gợi ý cho ó gợi ý rằng ông đại diện Chi Cục Thuế có thể trả lời hoặc không trả lời các câu hỏi của luật sư và những người khác. Vì thế, cà hai người này đã tận dụng tối đa “quyền im lặng” không trả lời hàng trăm câu hỏi của Luật sư.

 

Dùng quyền lực nhà nước để truy tố người vô tội, dùng quyền lực xét xử để bưng bít sai phạm của cơ quan điều tra truy tố, dùng quyền lực báo chí để che lấp sự thật, còn có màn trình diễn nào hoàn chỉnh hơn? Còn có chế độ dân chủ nào cởi mở hơn?

 

Nhưng chưa hết. Sự sáng tạo, công minh của nền tư pháp xã hội chủ nghĩa còn có những đỉnh cao trí tuệ mà nhân loại khó thể tưởng tượng ra.

 

 Viện Kiểm Sát “giữ quyền im lặng”, Bị Cáo giảng luật, !

 

Cốt tủy của tố tụng minh bạch là tinh thần tranh tụng gữa các bên cáo buộc và gở tội để pháp luật được sáng tỏ. Các định chế công tố, luật sư là để thực thi tinh thần ấy. Tranh tụng là quyền của Luật sư, Bị cáo và trách nhiệm của Kiểm sát viên giữ quyền công tố tại phiên tòa, Quyền im lặng được pháp luật ghi nhận cho bị can, bị cáo là những người yếu thế trong tố tụng nhàm bảo vệ họ không bị ép cung, buộc phải nói những điều bất lợi cho mình.

 

Thế nhưng thật trái khoáy, trong phiên tòa này Kiểm sát viên đã giữ quyền im lặng suốt thời gian tranh luận một cách lì lợm. Luật sư Ngô Anh Tuấn đã viết trên fb về diễn tiến kỳ quặc này. “phiên tòa diễn ra phần tranh luận - phần được chờ đợi nhất mỗi vụ án hình sự giữa các bị cáo và luật sư của họ với kiểm sát viên. Theo thông tin của luật sư Trần Hồng Phong, đầu giờ chiều các kiểm sát viên hứa sẽ tranh luận các vấn đề do các luật sư và bị cáo Hải đưa ra; tuy nhiên, mãi cho tới 16h50’, họ vẫn “sắt đá” (nguyên văn của luật sư Phong là “lì lợm”) cho rằng: “Đã nêu quan điểm nên không tranh luận lại”. Đại diện viện kiểm sát không tranh luận bất kỳ một tình tiết/vấn đề nào trong khoảng 30 vấn đề/tình tiết do các luật sư đưa ra; mà chắc chắn nếu tranh luận/trả lời họ sẽ đuối lý.

 

Cũng theo lời luật sư Phong, trong suốt 20 năm hành nghề luật sư của mình, ông chưa từng gặp trường hợp tương tự khi mà kiểm sát viên không đối đáp 100% các vấn đề mà bị cáo và luật sư đưa ra - Họ không nói, dù một lời qua loa! Ông Trần Vũ Hải, một bị cáo và cũng là một luật sư kỳ cựu đang hành nghề nhiều lần năn nỉ họ đối đáp dù chỉ 1 nội dung nhưng họ vẫn im lặng. Nhận thấy đại diện viện kiểm sát không đủ tự tin để tranh luận nên luật sư Trần Hồng Phong đã đề nghị HĐXX tạm hoãn phiên tòa để kiểm sát viên ra ngoài trao đổi với lãnh đạo, hoặc về chuẩn bị mai tranh luận tiếp nhưng đáp lại đề nghị đó cũng vẫn là một sự im lặng đáng sợ.  

 

Có phải chất lượng của hai vị kiểm sát viên của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa tham gia phiên tòa này đang ở mức báo động, đúng như nhận định của một số luật sư trong phần thủ tục bắt đầu phiên tòa khi họ đề nghị thay đổi cả hai người này? Hay là do quá trình xét hỏi công khai tại những buổi làm việc trước nhiều vấn đề quan trọng của vụ án đã được mổ xẻ, làm rõ và điều đó có thể khiến kiểm sát viên biết rằng tự mình không thay các cơ quan khác “bít” được những sai sót, sai lầm không thể khắc phục đó nên chọn cách “im lặng là vàng”, thà im lặng rồi bị chửi còn hơn nói ra để bị chửi nhiều hơn? ….

 

Và, phải chăng sự im lặng của kiểm sát viên chính là thông điệp rõ ràng cho một bản án đã được định sẵn và ngày Thứ 6 tới đây chỉ là thủ tục cuối cùng để hạ màn một vở kịch vụng về? {2}

 

Thông điệp của chính quyền

 

Ngược lại với sự im lặng của bên có quyền buộc tội, Bị cáo, Luật sư Trần Vũ Hải khi nói lời cuối cùng đã không xin xỏ kêu oan, giảm tội mà dành ra hơn 1 tiếng đồng hồ để giảng luật, giảng đạo lý. Luật sư Hải đã nêu ra 10 điểm bất thường mà nói chính xác hơn là 10 điểm vi phạm pháp luật của các cơ quan tố tụng và 7 hệ quả pháp lý và kinh tế xã hội nếu tuyên ông có tội. Luật sư Hải cũng rất tiếc là vì dính vào vụ án này mà ông đã không thể tiếp tục tham gia giải quyết vụ tranh chấp Đồng Tâm để xảy ra cuộc thảm sát đáng tiếc ngày 9-1-2020.

Như dự đoán trước kết quả của bản án bỏ túi, trong phần cuối của bài bào chữa cho Luật sư Hải, Luật sư Trần Hồng Phong cũng cảnh báo “Sẽ ảnh hưởng lớn đến uy tín ngành tư pháp địa phương nếu xét xử và tuyên án không khách quan, kết tội vợ chồng ông Trần Vũ Hải một cách khiên cưỡng, trái quy định:

Uy tín của ngành tư pháp tỉnh Khánh Hòa là một vấn đề dù không trực tiếp liên quan đến hành vi của các bị cáo, nhưng chúng tôi cho rằng rất quan trọng và không thể không nêu lên, một cách có trách nhiệm.

Pháp luật hình sự Việt Nam chúng ta là tốt đẹp, hướng tới mục đích điều tra, truy tố và xét xử bảo đảm sự công bằng, khách quan, không làm oan và bảo đảm nguyên tắc áp dụng có lợi cho các bị cáo. Trong khi đó, vụ án này đã và đang được dư luận trong nước và thậm chí cả quốc tế quan tâm.

Chính vì vậy, mặc dù đây là một vụ án rất nhỏ, không nghiêm trọng, mức án không cao, tình tiết không phức tạp và sự thật khách quan đã được làm rõ, nhưng điều quan trọng là phải bảo đảm được các nguyên tắc và quy định của pháp luật. Nếu kết tội sai, không chỉ làm oan cho các bị cáo, mà chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến uy tín của ngành tư pháp tỉnh Khánh Hòa nói riêng, ngành tư pháp Việt Nam nói chung.

Cảm nhận của tôi, là hồ sơ vụ án này tập trung vào việc“đánh,“quyết tâm kết tội” đối với bên mua là vợ chồng ông Hải. Quá trình xét xử hạn chế việc tiếp cận phiên tòa của báo chí, người dân … Điều này là thiếu khách quan, thiếu công bằng, và bất lợi đối với vợ chồng ông Hải.

Ls Trần Vũ Hải là một luật sư có uy tín, tên tuổi, dũng cảm phản biện trong nhiều vụ việc, vấn đề xã hội; bản thân là công dân tốt, nhân thân tốt, trong sạch. Thật đáng tiếc nếu giới Ls VN nói riêng, xã hội VN nói chung mất đi một luật sư như Ls. Trần Vũ Hải.”

 

 

 

Đáp lại những lý lẽ thiện chí và trách nhiệm đó, Hội đồng xét xủ vẫn tuyên đúng chỉ đạo từ đâu đó, y án sơ thẩm với Luật sư Trần Vũ Hải.

Tệ hại hơn nữa, khi kiểm tra biên bản phiên tòa, các Luật sư lại phát hiện biên bản đã để lọt, bỏ quên nhiều ý kiến tranh tụng bào chữa của Luật sư và họ phải tranh luận, bổ sung vào biên bản trong vòng vây bảo vệ của cảnh sát có vũ trang.

Rời phiên tòa, các luật sư đã có buổi stremlive trên fb thể hiện quyết tâm sẽ tiếp tục đấu tranh làm rõ những vi phạm pháp luật của các cơ quan tố tụng và phải xem xét lại bản án sai trái này.

Tiếp theo cuộc thảm sát Đồng Tâm và cuộc tiếp tục truy bức những thành viên còn lại của ông Lê Đình Kình, phiên tòa xử Luật sư Trần Vũ Hãi là món quà quý gởi đến Nghị viên Châu Âu, các tổ chức quốc tế quan tâm đến nhân quyền của Việt Nam. Đó cũng là thông điệp gởi đến 100 triệu người dân Việt Nam của giới cầm quyền “pháp luật là ta ta là pháp luật, ngay cả luật sư vô tội cũng bị biến thành có tội thì dân đen đừng có mà mơ đến dân chủ, dân quyền”

 

 

 

 

{1}https://tuoitre.vn/vu-an-luat-su-tran-vu-hai-xet-hoi-de-lam-ro-ai-tron-thue-20200217203802583.htm?fbclid=IwAR02VBJ3wpmDZZyrPM-0BUDAFY8WcxcPjyDWeQIzSg5wPVNhHKMooP-SGM0

 

{2}https://www.facebook.com/profile.php?__cft__[0]=AZWbtukswKltNSr6KmHrZJ_-UuBo292BTF2HCsYggq9P_mrCOA9SeTBratw5rn1D4Ok1amOMQbepQkaGdajE1PMyq21xSJVpCDdeTTq5aku9EVpkXClrnsJdBKzZMv0JAqrVaYu3INNoEdwRJAUFbcvr&__tn__=-]C%2CP-y-R&id=1569759542