Vụ 39 nạn nhân: Giải pháp trước mắt? [Phần 1]

Vậy là không còn nghi ngờ gì nữa về quốc tịch của 39 người xấu số bỏ mạng trong thùng xe container tới Anh.

Tất cả đều là người Việt, và đa số chỉ đang tuổi đôi mươi.

Thảm kịch này tô thêm một nét thật buồn trên bức tranh người Việt di cư vốn đã u ám lâu nay.

Lý do dòng người chọn lựa ra đi ngay cả khi biết là sẽ đối mặt với rủi ro hẳn rất đa dạng, từ nghèo đói, thất nghiệp, đến nhận thức hạn chế.

Mà những lý do này lại có nguồn gốc ở những vấn nạn lớn hơn từ kinh tế, chính trị, giáo dục, môi sinh. Tựu trung lại, đất nước chưa gieo được niềm tin và hi vọng cho người dân về một tương lai tươi sáng mà họ sẽ dự phần.

Giải quyết những vấn nạn này đòi hỏi những cải tổ căn cơ vốn cân nhiều thời gian, với mục tiêu biến Việt Nam thành một nơi đáng sống hơn, để không ai phải ra đi vì không thấy phần mình trong đất nước.

Tuy nhiên, trước mắt vẫn có giải pháp để phần nào hạn chế những thảm kịch tương tự xảy ra:

Thông tin càng rộng rãi càng tốt về những rủi ro của di cư bất hợp pháp. Quyết định ra đi, xét đến cùng, vẫn là của mỗi cá nhân, nhưng ít nhất cá nhân đó cũng có quyền được biết đầy đủ thông tin trước khi ra quyết định (informed decision). Hình thức thông tin vừa phải hấp dẫn để có sức lan tỏa, vừa phải tập trung để nhắm đúng đối tượng là những địa phương có nhiều người di cư bất hợp pháp. 

Các thị trường XKLD hợp pháp như Nhật, Hàn, Đài Loan... phải trở nên hấp dẫn hơn. Mà muốn thế thì nhất định phải giảm chi phí tham gia XKLD bằng cách giám sát chặt chẽ các công ty XKLD. Bất kỳ công ty XKLD nào lạm thu đều phải bị bóc trần ra trước công luận và chịu sự trừng phạt nghiêm khắc của pháp luật để tạo dựng một môi trường XKLD lành mạnh hơn. Người lao động cũng nhờ đó mà hưởng đầy đủ hơn thành quả lao động chân chính của mình.

Người tham gia XKLD hợp pháp cần được hỗ trợ nhiều hơn. Chẳng hạn, họ cần được cung cấp thông tin về quyền và tiêu chuẩn lao động mà họ được hưởng ở nước nhận lao động. Các kiến thức về pháp luật, văn hóa, phong tục, tập quán cũng rất cần thiết để họ có thể hội nhập tốt hơn và cảm thấy thời gian lao động xa xứ chẳng những không uổng phí mà còn đang giúp thăng tiến đời sống cá nhân mình.