Chuyện Bãi Tư Chính và chuyến thăm Mỹ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Kỳ họp thường niên Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 74 đã khai mạc ngày 17/9/2019 tại trụ sở Liên Hợp Quốc - thành phố New York (Hoa Kỳ). Trong những ngày này, các quốc gia trên thế giới đang lần lượt thông báo lịch trình các nguyên thủ đến tham dự kỳ họp này. Tuy nhiên về phía Việt Nam, cho đến lúc này, việc Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng có nhân cơ hội này để đến thăm Mỹ theo lời mời của Tổng thống Donald Trump hay không vẫn chưa có câu trả lời chính thức. Các nhà phân tích chính trị cho rằng, khả năng ông Trọng sẽ tới thăm Mỹ vào hạ tuấn tháng 9/2019 là rất cao, ngoài mục đích tăng cường mối bang giao với Hoa Kỳ mà còn được phát biểu lần đầu tiên tại diễn đàn Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Dự đoán này phù hợp với tính khí thích nổi trội vốn có của vị Tổng Bí thư đảng CSVN. Tuy vậy theo BBC, trong danh sách các nguyên thủ các quốc gia được Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp đã không có tên Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng.

Người ta hy vọng rằng, trong chuyến thăm Mỹ của Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng lần này, quan hệ Việt - Mỹ từ đối tác toàn diện sẽ được nâng mức lên thành đối tác chiến lược toàn diện. Thậm chí không ít người còn lạc quan khi cho rằng, sau chuyến thăm Mỹ lần này của ông Trọng, Việt Nam sẽ trở thành một đồng minh chiến lược của Hoa Kỳ, giữa lúc Trung Quốc ngày càng gia tăng gây hấn đối với Việt Nam trên Biển Đông nói chung và khu vực Bãi Tư Chính nói riêng. Cá nhân tôi cho rằng, cứ nhìn vào diễn biến xảy ra trên Bãi Tư Chính sẽ đoán được ông Trọng có đi thăm Mỹ hay không?

Tại sao lại nói như vậy?

Việc Trung Quốc gia tăng gây hấn đối với chủ quyền Việt Nam trên khu vực Biển Đông nói chung và gần đây là Bãi Tư Chính, về mặt chiến lược không ngoài mục đích khẳng định chủ quyền biển và các thực thể nằm trong đường đứt khúc 9 đoạn phi pháp của họ nhằm độc chiếm Biển Đông. Còn vấn đề Bãi Tư Chính nổi lên trong vài ba tháng gần đây, thì thoạt đầu tưởng chừng là một bước tiến mới trong yêu sách, nhằm khẳng định quyền khai thác và hợp tác khai thác tài nguyên biển với các nước có liên quan trong khu vực Biển Đông, như nội dung dự thảo COC của Trung Quốc đối với các thành viên Asian. Nhưng xem xét kỹ tình hình chính trường Việt Nam gân đây sẽ thấy, một kịch bản "Nội công, ngoại kích" trong cuộc chiến phe phái nội bộ đảng CSVN nhằm ngăn chặn chuyến thăm Mỹ Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng .

Hoàn toàn không phải vô tình mà người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Trung Quốc ông Cảnh Sảng, ngày 18/9/2019 đột nhiên tuyên bố trơ trẽn khi nói  rằng Việt Nam phải chấm dứt các hoạt động khoan tìm dầu khí đơn phương tại Bãi Tư Chính. Đồng thời ông Cảnh Sảng còn cho rằng Trung Quốc có chủ quyền đối với quần đảo Trường Sa, quyền chủ quyền và tái phán đối với vùng nước ở Bãi Tư Chính trong khu vực quần đảo Trường Sa. Song theo ông Greg Poling, giám đốc AsiaMTI đã viết bình luận trên twitter cho rằng: "Trung Quốc vừa làm vừa vẽ cho ra chuyện. Bộ Ngoại giao TQ muốn tránh đề cập đến đường 9 vạch, nhưng vẫn yêu sách mọi thứ trong đó. Vì vậy, bộ này hợp lí hóa các hành động TQ ngoài khơi của VN với việc nói rằng bãi ngầm Vạn An (bãi Tư Chính) là một phần của quần đảo Trường Sa đang có tranh chấp.”.

Song vẫn theo ông Greg Poling, "Vấn đề: không phải vậy", mà vấn đề ở chỗ Trung quốc muốn kéo vấn đề Bãi Tư Chính gắn với các tranh chấp trong khu vực quần đảo Trường Sa giữa các bên. Điều này cho thấy, trong vấn đề Bãi Tư Chính phía Trung Quốc đang lúng túng về lý lẽ, với lý do: "Bãi Tư chính là bãi ngầm dưới mặt biển. Thể địa lí trên măt biển khi triều cao gần với lô 06/01 nhất là đảo Trường Sa cách đó gần 190 nm. Bờ biển VN chỉ cách đó 140 nm. Ngay cả khi theo lập trường của TQ là phán quyết của trọng tài năm 2016 là không hợp lệ và Trường Sa được hưởng EEZ / CS (thềm lục đia), thì quả thật vô lí để yêu sách lô 06/01.".

Một câu hỏi được đặt ra là, vì sao bỗng nhiên người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Trung Quốc ông Cảnh Sảng ngày 18/9/2019 lại để lộ ra điểm yếu "chết người" của phía Trung Quốc về vấn đề Bãi Tư Chính như vậy? Có lẽ nguyên nhân là vì, vấn đề Bãi Tư Chính có liên quan đến nội tình chính trị của đảng CSVN trước chuyến đi Mỹ của Tổng Bí thư Trọng. Còn nhớ trước đây ít ngày, nhà báo Huy Đức cây bút tín hiệu được cho là thuộc phe cựu Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang đã bất ngờ đưa tin về việc ExxonMobil rút khỏi dự án Cá Voi Xanh nhằm kích thích sự phẫn nộ của dư luận trong việc xử lý vấn đề Bãi Tư Chính của chính phủ ông Nguyễn Xuân Phúc. Nhưng sau khi kiểm chứng, người ta thấy rằng việc rút khỏi dự án Cá Voi Xanh của ExxonMobil không liên quan đến sức ép của Trung Quốc.

Phải chăng Trung Quốc và một bộ phận trong nội bộ đảng CSVN đang muốn đẩy tầm quan trọng của vấn đề Bãi Tư Chính để phục vụ cho một mưu đồ chính trị nhắm đến chuyến thăm Mỹ của ông Trọng?

Cũng không phải vô lý khi facebooker Đặng Sơn Duân, một người theo dõi chặt chẽ sự kiện Bãi Tư Chính trong những ngày này cho rằng, "Những người đầu tiên đưa tin này dĩ nhiên có thừa lão luyện để kiểm tra và bảo vệ uy tín của họ, bằng cách không đưa fake news hay tin đồn vô căn cứ đối với những sự kiện như thế này. Tuy nhiên, tôi chỉ không ưa được kiểu gán ghép gượng ép và vô duyên vào chuyện “xoay trục” với “thoát Trung” mà thôi. À, vào cả Trump nữa".

Về lịch sử tranh chấp khu vực Bãi Tư Chính đã cho thấy, Việt Nam đã từng có một thời mạnh mẽ và quyết liệt trước một Trung Quốc mưu đồ độc chiếm biển Đông. Đặc biệt đối với chủ quyền bãi Tư Chính và các vùng nước xung quanh. Cụ thể, theo nhà báo Chu Vĩnh Hải cho biết: "Năm 1992, như để thăm dò thái độ của Việt Nam, phía Trung Quốc âm thầm cấp phép cho hãng dầu Crestone Energy Corporationcủa Mỹ hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí tại bãi Tư Chính. Khi tàu thăm dò địa chấn của Crestone hoạt động trái phép ở bãi Tư Chính của Việt Nam, phía Việt Nam đã phái hai tàu hải quân xua đuổi quyết liệt. Trung Quốc cũng điều hai tàu hải quân ra đối đầu với hai tàu hải quân Việt Nam, nhưng trước thái độ mạnh mẽ và kiên quyết của hải quân Việt Nam, hai tàu hải quân Trung Quốc và tàu thăm dò địa chấn của Crestone đã phải ngậm ngùi rút khỏi bãi Tư Chính.

Vào năm 1994, phía Trung Quốc lại âm thầm cấp phép cho hãng dầu Mobil và Crestone của Mỹ hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí tại bãi Tư Chính. Và Việt Nam đã phản ứng dữ dội và mạnh mẽ hơn sự kiện 1992 bằng cách cho nhiều tàu chiến ra xua đuổi. Hải quân Trung Quốc và tàu thăm dò của Mobil cùng Crestione đành phải rút đi trong hậm hực.".

Thế nhưng, đến nay, sự mạnh mẽ và quyết liệt ấy gần như đã biến mất. Cụ thể, ngày mồng 3/7/2019, tàu thăm dò địa chấn Haiyang Dizhi 8 và nhiều tàu hộ tống khác của Trung Quốc ngang nhiên vi phạm chủ quyền Việt Nam ở bãi Tư Chính, ngay lập tức truyền thông quốc tế và mạng xã hội ào ạt thông tin chi tiết, cụ thể. Và đối ngược lại, phải đến hơn 2 tuần sau, đến ngày 16-7, Bộ Ngoại giao Việt Nam mới công khai thông tin thiếu cụ thể với thái độ hết sức rụt rè. Cũng may, cường độ cũng như các tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cũng dần được cải thiện, có phần cứng rắn hơn. Một phát hiện rất thú vị của facebooker Đặng Sơn Duân, một người theo dõi chặt chẽ sự kiện Bãi Tư Chính ngày 21/9/2019 khi cho rằng, cường độ; lịch trình hoạt động... của tàu thăm dò địa chấn Haiyang Dizhi 8 và các tàu hộ tống khác của Trung Quốc trong khu vực Bãi Tư chính trong thời gian gần đây, phụ thuộc vào 03 yếu tố, nhưng mức độ cần thiết tạo sức ép của dư luận xã hội lên chính phủ Việt Nam được xếp hàng đầu.

Điều đó có thể thấy rằng, có một thế lực chính trị trong ban lãnh đạo Việt Nam đã và đang cấu kết với Trung Quốc dùng sự kiện Bãi Tư Chính để đánh phá lẫn nhau. Cụ thể hơn là ngăn chặn chuyến thăm Mỹ của của Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng, với mục đích cản trở việc nâng quan hệ Việt - Mỹ từ đối tác toàn diện thành đối tác chiến lược toàn diện. Kể cả việc Việt Nam sẽ trở thành một đồng minh chiến lược của Hoa Kỳ.

Nếu đúng như thế thì bè lũ ấy đã phạm tội phản bội Tổ Quốc? Theo Điều 108 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 của Nước CHXHCN Việt Nam về “Tội phản bội Tổ quốc” đã quy định: "Công dân Việt Nam nào câu kết với nước ngoài nhằm gây nguy hại cho độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc (...), tiềm lực quốc phòng, an ninh, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình".