Sai phạm Thủ Thiêm: Nguyên Bí thư Thành ủy TP.HCM Lê Thanh Hải sẽ thoát tội?

Dự án Khu Đô thị Mới Thủ Thiêm gần chục năm trở lại đây là điểm “nóng” về khiếu nại thu hồi đất, được dư luận đặc biệt quan tâm, vì nó liên quan đến nhiều cán bộ lãnh đạo các cấp ở TP Hồ Chí Minh. Đồng thời đây là “điểm nóng” mà Chính phủ chỉ đạo phải thanh tra toàn diện để công bố các sai phạm và xử lý nghiêm theo qui định pháp luật.

Giới phân tích nhận định cho rằng, không phải chỉ ông Tất Thành Cang là người có tội lớn nhất, mà là thủ trưởng của ông Tất Thành Cang là ông Lê Thanh Hải mới là người chịu trách nhiệm cao nhất về những sai phạm nghiêm trọng ở vụ việc Thủ Thiêm.

Mãi cuối cùng Thanh tra Chính phủ cũng đã chịu công bố kết luận thanh tra về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm, của UNND Thành phố Hồ Chí Minh.

Chiều ngày 26/6/2019, sau một thời gian dài quá dài, truyền thông trong nước đưa tin Thanh Tra Chính Phủ công bố Kết luận Thanh tra Thủ Thiêm. Theo đó trong văn bản Kết luận Thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra hàng loạt sai phạm cụ thể của Ủy Ban Nhân Dân Thành phố Hồ Chí Minh trong việc tiến hành đầu tư, quản lý xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Đáng chú ý, theo kết luận của Thanh Tra Chính Phủ, căn cứ kết quả thanh tra, Tổng thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND thành phố thu hồi, hoàn trả ngay khoản tiền đã tạm ứng từ ngân sách Nhà nước không đúng quy định đã đầu tư cho KĐTM Thủ Thiêm, đến 30/9/2018 là hơn 26.315 tỷ đồng; sớm có giải pháp huy động các nguồn vốn hợp pháp để trả nợ các khoản vay ngân hàng đã đầu tư cho khu đô thị mới này trên 4.286 tỷ đồng.

Những kết luận vừa kể, Tổng Thanh tra Chính phủ sẽ chuyển cho Ủy Ban Kiểm Tra Trung ương văn bản Kết luận Thanh tra Thủ Thiêm để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với các tổ chức, cá nhân thuộc diện Bộ Chính Trị và Ban Bí Thư quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm… Và trong đó có tên của Nguyên Bí thư Thành ủy TP.HCM Lê Thanh Hải. Điều đáng nói là, sai phạm về Khu Đô Thị Mới Thủ Thiêm mà số tiền bị buộc phải khắc phục vì đã làm thất thoát tiền bạc của nhà nước và cũng là tiền thuế của nhân dân là 57.720 tỷ (Năm mươi bẩy, bảy trăm hai mươi ngàn tỷ) chứ không phải là 26.000 tỷ như bản Kết luận của Thanh Tra Chính Phủ công bố.

Đây là sự tính toán rất đơn giản của Nhà báo Trương Châu Hữu Danh khi cho biết, "Tôi không biết anh (Đặng Công Huẩn - Phó Tổng Thanh tra Chính phủ) tính toán ra sao, nhưng tôi thấy con số (26.000 tỷ) này rất xạo. Trong kết luận, anh nói quỹ đất sạch của thành phố tại Thủ Thiêm khoảng 222ha, được thành phố giao đối ứng với giá 26 triệu đồng/m2 là bằng 50% giá (thực tế, giá này chỉ bằng 15 - 20% thôi). Chấp nhận mức 50% các anh công bố, thì mỗi m2 nhà nước thiệt hại 26 triệu. (Suy ra) Mỗi hecta nhà nước thiệt hại 260 tỷ đồng. (Vậy) 222 hecta nhà nước mất luôn và ngay 57.720 tỷ đồng.".

Nhiều ý kiến đặt câu hỏi rằng, 57 ngàn tỷ thất thoát ấy trong Dự án Đô thị mới Thủ Thiêm sẽ xây được bao nhiêu trường học, bệnh viện; bao nhiêu cây cầu cho vùng sâu, vùng xa. Để hình dung cho rõ, chỉ cần bạn biết rằng số tiền thất thoát trong một dự án (một dự án thôi) đã gần bằng một nửa vốn dự toán đầu tư xây dựng trên một ngàn km đường Cao tốc Bắc Nam, mà ban lãnh đạo Việt Nam lăm le để cho nhà đầu tư Trung Quốc vào nhận thầu. Và bạn sẽ hỏi quan chức cộng sản đã có bao nhiêu nhiên tích "vang dội" như ở Thủ Thiêm?

Luật sư Trần Đình Dũng (Trung tâm tư vấn pháp luật TP Hồ Chí Minh – Trung ương Hội Luật gia Việt Nam), khi nói về vụ việc sai phạm tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm vừa có kết luận thanh tra được công bố vào ngày hôm qua (26/6/2019) mà dư luận đang quan tâm đặc biệt. Đã khẳng định, “Những sai phạm tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm cần xem xét các căn cứ khởi tố hình sự. Nhưng kết luật thanh tra vừa công bố, tôi bất ngờ vì không kiến nghị khởi tố hình sự”.

Một vụ việc trầm trọng với tội trạng rõ ràng như vậy, song vẫn được bảo kê che chắn (Thanh tra Chính phủ không kiến nghị khởi tố vụ án hình sự), từ mọi cấp đó chính là nguyên nhân những kẻ phạm tội vẫn ngang nhiên đứng trên bục để rao giảng cái gọi là đạo đức cho dân chúng.

Theo Luật sư Trần Đình Dũng, "Tôi bất ngờ vì Thanh tra Chính phủ không kiến nghị khởi tố vụ án hình sự." Theo đó, "Kết luận thanh tra nêu ra nhiều sai phạm. Trong đó, đáng chú ý là hành vi không đưa vào đấu thầu dự án, đấu thầu trị giá để giao quyền sử đất mà tự giao theo hình thức đất đối ứng cho các dự án BT chỉ định thầu toàn bộ quĩ đất của KĐTM Thủ Thiêm. Hành vi này là vi phạm nghiêm trọng việc quản lý sử dụng đất đai. Ngoài ra, còn có hành vi thu hồi vượt ra ngoài ranh qui hoạch 4,3 ha và hành vi hơn 23 ha đất thành phố giao cho một số doanh nghiệp nhưng vẫn đưa vào phần qui hoạch KĐTM Thủ Thiêm để “lừa” Thủ tướng phê duyệt.

Những hành vi này đã vi phạm pháp luật hình sự qui định tại Điều 174 Bộ luật hình sự năm 1999 về Tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai (nay là Điều 229 BLHS 2015). Theo đó, “Người nào lợi dụng hoặc lạm dụng chức vụ, quyền hạn giao đất, thu hồi, cho phép chuyển quyền sử dụng, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trái quy định của pháp luật…”. Nên việc cá nhân những cán bộ quản lý sử dụng đất đai như nhận định của kết luận thanh tra là vi phạm qui định của bộ luật hình sự."

Tuy nhiên, trong phần xử lý trách nhiệm của Thanh tra Chính phủ phần kiến nghị, chỉ nêu lên ba nội dung bao gồm: Chuyển hồ sơ lên Ủy ban kiểm tra Trung ương Đảng; Giao thành phố chỉ đạo kiểm tra xử lý; Yêu cầu khắc phục hậu quả kinh tế và nếu không khắc phục trước ngày 31/12/2019 thì chuyển cơ quan điều tra xem xét.

Chả trách Nguyên Bí thư Thành ủy TP.HCM Lê Thanh Hải còn một cái biệt danh là Hải Heo, ông trùm của một Thành ủy băng đảng cướp, có thể được gọi là cái đảng của những Con Heo.