Huy Đức

Trước khi tôi bị bắt, chỉ gặp Huy Đức mỗi hai lần.

Nói không biết thì không phải, là những thằng làm báo ít nhiều có tên tuổi, tôi với Huy Đức nghe nhau, biết nhau, đọc nhau. Tất nhiên rồi. 

Không phải thân. Dù nhiều, rất nhiều những thằng bạn thân, rất thân của tôi, cũng là bạn nó.

Sau khi ra tù, tôi đi với Huy Đức nhiều hơn. 

Quí, cũng bởi cái tình nó dành cho mình. Mãn hạn tù, 26/5/2015, người đi đón tôi hôm đó, đúng ra phải là Phạm Xuân Nguyên. Vì một động tác kỹ thuật của thế lực... X nào đó, Phạm Xuân Nguyên không thể rời Hà Nội. Huy Đức đang có việc tại Nghệ An. Không hiểu run rủi sao, chợt nhớ ngày đó TDN ra tù. "PXN không đi được, tôi phải đón ông, không thể để ông khi ra tù không thấy thằng bạn nào. Tôi sợ ông cô độc, buồn". Sau này nghe nó kể vậy.

Trong chiếc xe tù bịt bùng ấy, tôi nhoài người hét lên gọi Huy Đức, và nhờ vậy vợ con mới biết được đó là chiếc xe chở vứt tôi trên quãng đường rừng hoang vu cách trại hơn 4 km.

Đấy là điều ngạc nhiên, bất ngờ. Nhờ Huy Đức, mới có được seri ảnh tuyệt kỳ về khoảnh khắc TDN với chiếc quần tù còn hàng chữ "phạm nhân" ngày ra trại.
Nó chuẩn bị sẵn một chai rượu quí (hình như ngâm sâm siếc chi đó). Hai thằng tương sạch trong phòng chờ sân bay Vinh, với hai bát mì tôm. Đó là chai rượu đầu tiên, với người bạn đầu tiên ngay sau khi tôi rời khỏi nhà tù.

Quí, và thật tình, ơn Huy Đức từ đó. Lão Phạm Xuân Nguyên mà tôi, và cả gia đình tôi luôn coi như một người anh thân thiết trong nhà, giả hôm ấy có mặt, chắc cũng không thể chộp được những khoảnh khắc có một không hai ấy.

Những ngày này, thấy Huy Đức bị đánh khiếp quá, nghĩ thương. Không hẳn những gì hắn viết mình cũng đồng ý. Thậm chí nhiều điều mình ủng hộ theo chiều ngược lại. Trí thức phản biện, phải trên tinh thần ấy. 

Trước đây, tôi cũng chẳng từng bị đồn đoán là "tướng an ninh" đấy sao. Thậm chí vào tù rồi, vẫn bị coi là người của ông này, cánh nọ. Đến như anh Phan Nguyên ở Toronto (Canada) tiếp tôi năm 2011 cũng rụt rè, để rồi năm 2013 khi nghe tin tôi bị bắt mới "thương thằng Nhất quá".

Loại mình còn bị nghi vậy. Cỡ Huy Đức "ăn đòn" đến như những ngày qua, chưa phải điểm dừng. Vì thế, cực kỳ chia sẻ với nó. Dẫu biết rằng, cái thằng "Bên thắng cuộc" ấy hẳn thừa bản lĩnh.

Thiên hạ bảo Huy Đức phe này cánh nọ. Chẳng biết thực hư sao. Nhưng làm báo, tôi ghét lối ba phải, hàng giữa.

Có một thằng quan báo, luôn huênh hoang khoác lác về nghề rằng "làm báo như người đu dây vậy, phải biết giữ thăng bằng để khỏi ngã, ấy mới là nhà báo giỏi". Tôi khinh loại nhà báo ấy. Đấy là thứ làm báo cơ hội, lúc nghiêng bên này ngã bên kia chỉ để cố giữ thăng bằng cho chính bản thân mình. Tại sao không cởi phăng áo, nhảy hẳn xuống đường, thẳng lưng mà bước ngửng đầu mà đi.
Không biết, Huy Đức đã khi nào "đu dây" chưa? Nhưng điều này thì rõ: nó không bán chữ cầu vinh, không đứng về phía bọn ăn tàn phá hoại, bán nước hại dân.

Chén rượu đầu tiên ngày ra tù, với Huy Đức. Phòng chờ sân bay Vinh, Nghệ An, 26/5/2015.

Hình ảnh đầu tiên khi ra khỏi trại tù của Trương Duy Nhất, với chiếc quần còn in chữ "phạm nhân", 26/5/2015. (ảnh: Huy Đức).