Vấn đề liên minh dân chủ (tiếp theo)

     ...Khi chúng ta đã tìm ra được nguyên nhân cơ bản ngăn cản việc xây dựng liên minh dân chủ, thì chúng ta cũng sẽ có cách thức để khắc phục những nguyên nhân này, từ đó tạo lập và xây dựng được một liên minh đúng nghĩa và hiệu quả. Khắc phục điểm yếu cố hữu của con người và các tổ chức của chúng ta, sự thiếu vô tư, khách quan khi kêu gọi, thành lập liên minh là yếu tố then chốt để các tổ chức tham gia liên minh. Những người đứng đầu các tổ chức chỉ có thể tham gia, và cảm thấy thoải mái khi họ không có cảm giác bị áp đặt, bị thao túng và chi phối khi tham gia vào liên minh. Tức là họ không muốn tham gia vào một liên minh mà mặc nhiên những người kêu gọi sự kết hợp, kêu gọi liên minh sẽ làm lãnh đạo liên minh trong tương lai. Như vậy, nếu một tổ chức nào kêu gọi thành lập liên minh, muốn thành công, họ cần phải đứng ngoài ban lãnh đạo liên minh khi được thành lập. Điều đó có nghĩa là, tổ chức kêu gọi liên minh hoàn toàn vô tư, trong sáng, vì lợi ích chung. Họ không lập ra liên minh để thao túng và chi phối tổ chức khác khi họ khẳng định tổ chức của họ không có trong ban lãnh đạo liên minh khi liên minh được thành lập. Chỉ có hành động dứt khoát như vậy của tổ chức kêu gọi liên minh, mới có khả năng xây dựng liên minh thành công trong bối cảnh hiện nay. Chính từ sự hi sinh vì lợi ích chung như vậy, tổ chức kêu gọi và đứng ra vận động thành lập liên minh mới có cơ hội đề xuất một cơ chế hoạt động cho liên minh một cách hiệu quả.

     Khi những vướng mắc, trở ngại về tâm lý được giải tỏa, các thành viên đều ý thức được nhu cầu liên minh là cần thiết và tất yếu thì việc xây dựng một cơ chế hoạt động hiệu quả cho liên minh không phải là điều gì quá khó khăn. Trước hết xác định rõ mục tiêu, mục đích của liên minh, xây dựng nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng, xây dựng quy chế bầu cử, ứng cử công khai minh bạch, công bằng và dân chủ. Xây dựng nguyên tắc hoạt động theo đa số, có sự giám sát rõ ràng, minh bạch...tóm lại, một cơ chế hoạt động công khai, minh bạch và dân chủ sẽ được xây dựng và đưa vào hoạt động, có sự giám sát chặt chẽ, khách quan cho liên minh dân chủ.

     Có một điều rất hay, khi chúng ta giải quyết được hai vấn đề cơ bản, là cơ chế hợp tác và cơ chế hoạt động của liên minh, thì gần như chúng ta cũng giải quết được nguyên nhân thứ ba gây cản trở thành lập liên minh, sự phá hoại của an ninh thông qua đám dân chủ cuội bởi vì họ không còn lý cớ để tấn công vào tiến trình xây dựng liên minh dân chủ. Đó là những việc làm nhất cử lưỡng tiện và đạt hiệu quả tức thì.

     Đi xa hơn nữa, việc xây dựng một cơ chế hợp tác có thể loại trừ được yếu tố vị kỷ sẽ vô cùng cần thiết trong tương lai. Trong tương lai gần tới đây, nếu sự sụp đổ của chế độ cộng sản xảy ra bất ngờ, dù chúng ta có được liên minh, và liên minh dân chủ đã làm việc được một thời gian thì cũng không ai bảo đảm được các tranh chấp và xung đột quyền lực không diễn ra. Nếu chúng ta không tìm, không tạo ra được cơ chế để giải quyết các xung đột thì rất có thể đất nước sẽ rơi vào hỗn loạn và chắc chắn phải kéo dài thời gian xây dựng thể chế dân chủ. Chúng ta cần bài học trong việc xây dựng liên minh dân chủ này, bài học đó tựu trung lại, là xây dựng cơ chế để chắc chắn bất kỳ ai, bất kỳ tổ chức nào dù có vị kỷ đến đâu cũng đều không thể lợi dụng tình thế để tập trung ảnh hưởng và thu lợi về cho cá nhân và tổ chức của mình. Nguyên tắc xuyên suốt để bảo đảm loại trừ ảnh hưởng tiêu cực của cá nhân và tổ chức cũng gần như nguyên tắc về tam quyền phân lập trong xây dựng ba trụ cột quyền lực của thể chế dân chủ. Đó là các quyền lập pháp, hành pháp, và tư pháp độc lập và giám sát lẫn nhau. Khi đã tham gia vào nhánh quyền lực này thì không thể tham gia vào các nhánh còn lại. Tính chất của việc xây dựng các cơ chế của chúng ta cũng gần giống như vậy, tuy có hơi khác đôi chút. Đó là, nếu một cá nhân hay tổ chức tham gia vào một hoạt động, một công việc (ví dụ việc A), mà sau này việc A sẽ có thể có ảnh hưởng, quyết định của cá nhân và tổ chức trong việc B, thì cá nhân và tổ chức đó không được tham gia vào việc B. Ngược lại, cá nhân tổ chức nào chưa tham gia vào việc A, sẽ được tham gia vào việc B. Tức là cá nhân và tổ chức không được tham gia vào hai việc có ảnh hưởng liên đới với nhau để loại trừ việc áp đặt hoặc đưa ra các quyết định, quy định có lợi cho cá nhân và tổ chức của mình trong cùng một tiến trình công việc. Chúng ta thực hiện việc xây dựng liên minh dân chủ theo hướng này là chúng ta bước những bước đầu tiên trong việc xây dựng các cơ chế loại trừ được tính chất vị kỷ, ích kỷ của cá nhân và tổ chức trong tiến trình hợp tác, làm việc chung vì đất nước./.

Hà nội, ngày 19/8/2016

N.V.B