Việc tìm thủ phạm đánh bom Bangkok đang diễn ra thế nào?

Việc đánh bom đền thờ Hindu Erawan, một điểm du lịch thu hút nhiều du khách tại khu vực trung tâm thủ đô Bangkok, vào tối ngày 17/8/2015 làm 20 người chết và 123 người bị thương, Tuyên bố với báo chí, thủ tướng Thái Lan, tướng Prayut Chano-cha cho rằng đây là một vụ tấn công nghiêm trọng nhất từ trước đến nay tại Thái Lan. Cho đến thời điểm này, cơ quan điều tra của cảnh sát Thái lan vẫn chưa bắt giữ được thủ phạm, tuy rằng họ vẫn thông báo rằng vụ án đã tiến triển với nhiều chứng cớ quan trọng để có thể bắt được thủ phạm.

Vụ nổ bom ở Bangkok trong tuần này diễn ra trong bối cảnh tập đoàn quân nhân Thái lan đang nắm quyền và xúc tiến việc cải cách chính trị tại xứ này. Khoảng một thập kỷ trở lại đây, chính trường Thái lan luôn bị xáo trộn bởi sự tranh chấp quyền lực giữa 2 phe chính, đó là lực lượng Áo đỏ ủng hộ cựu thủ tướng Thacsin Shinawatra đã bị lật đổ sau một cuộc đảo chính và đang lưu vong ở nước ngoài. Bên kia là lực lượng Áo vàng, ủng hộ Hoàng gia và được sự hậu thuẫn của giới quân sự. Bên cạnh đó, tại 3 tỉnh miền Nam Thái lan, khu vực của người Hồi giáo luôn bất ổn bởi những vụ đánh bom khủng bố do các phiến quân ly khai tiến hành.

Ngay sau khi tiếng bom tại đền Erawan vừa dứt tiếng, cùng với việc cứu hộ, cứu nạn của các cơ quan chức năng như y tế, quân đội, cảnh sát... thì câu hỏi: "Thủ phạm là ai và họ đánh bom nhằm mục đích gì?" đã được cơ quan điều tra của cảnh sát Thái lan đặt ra ngay lập tức và tiến trình điều tra được bắt đầu. Ban đầu, với tin từ trung tâm cứu nạn bước đầu xác định được, đa số nạn nhân là khách du lịch người gốc Hoa, thì sự chú ý và giả thiết được hướng về những người Duy Ngô Nhĩ. Có một số nhận định cho rằng thủ phạm có thể liên quan đến người Duy Ngô Nhĩ, họ đã trả thù chính quyền Thái lan vì đã trục xuất những người tỵ nạn về xét xử ở Trung quốc. Và suy đoán này càng được củng cố hơn, khi qua kiểm tra các camera giám sát an ninh tại hiện trường vụ nổ khu vực đền Erawan, người ta phát hiện vào thời điển trước khi vụ nổ xảy ra khoảng 15' có một người đàn ông gốc Ấn, da trắng trạc 30 tuổi, mặc áo phông màu vàng và quần sóc màu xanh đang đặt một ba lô xuống vị trí quả bom phát nổ và nhanh chóng rờ khỏi khu vực này. Song điều đáng chú ý là hoạt động của những người Duy Ngô Nhĩ nhằm gây tiếng vang thường không dùng biện pháp gây nổ, mà chủ yếu là họ dùng dao để đâm chém, nên nhiều chuyên gia cho rằng khó có khả năng này

Qua điều tra, được biết người đàn ông đã sử dụng xe ôm để đến công viên Lumpini cách hiện trường vụ nổ 1,6 km về phía Tây. Theo nhân chứng lái xe ôm cho biết, khi ngồi trên xe người đàn ông này đã sử dụng điện thoại để trao đổi bằng một ngôn ngữ không phải tiếng Thái hay tiếng Anh, mà bằng một thứ tiếng rất lạ. Cảnh sát Hoàng gia Thái lan sau đó đã công bố hình ảnh của nghi phạm cùng với giải thưởng tổng cộng tới 3 triệu baht cho người cung cấp thông tin dẫn đến việc bắt giữ được thủ phạm.

Tuy vậy, sau vụ nổ bom hôm tối thứ Hai, thì vào lúc 14h ngày thứ Ba 18/8/2015, tức là chỉ sau vụ nổ 19h đồng hồ, một vụ nổ bom khác xảy ra tiếp theo tại bến tàu thủy Sathorn trên sông Chaopraya nơi tập trung rất nhiều du khách người nước ngoài. Bước đầu, quả bom được cho là do kẻ khủng bố ném từ trên cao xuống, song rất may quả bom bị ném chệch hướng và rơi xuống sông đã không gây thiệt hại gì đáng kể. Đáng chú ý là theo thông báo từ cơ quan cảnh sát thì hai quả bom phát nổ tại Bangkok trong những ngày vừa qua được chế tạo theo phương pháp giống nhau và không giống như cách chế tạo những trái bom thường thấy của phiến quân miền Nam Thái lan sử dụng trong các vụ khủng bố. Bước đầu, nghi vấn về các tổ chức khủng bố Hồi giáo ở miền Nam Thái lan được coi nhẹ hơn.

Tuy vậy mới nhất, qua các camera an ninh tại bến tàu thủy Sathorn chỉ sau vụ nổ thứ nhất lúc 18h57' tại đền Erawan ít phút thì tại - cầu tầu, nơi vụ nổ thứ 2, người ta phát hiện một người đeo ba lô và xách túi xách đã đến đứng ở vị trí này ít lâu và lấy ra một vật trong túi xách bỏ xuống mặt đất, sau đó dùng chân đá vật đó xuống sông. Đây cũng chính là vị trí của quả bom thứ 2 phát nổ vào 14h chiều ngày hôm sau. Không chỉ thế, chỉ ít phút khi quả bom thứ 2 ở cầu tầu Sathorn phát nổ thì camera an ninh cũng thu giữ được hình ảnh một người đàn ông nghi vấn đang sử dụng điện thoại dường như để kích nổ trái bom thứ 2.

Song việc hai quả bom phát nổ liên tiếp, tại khu vực đông khách du lịch đã khiến người ta phải nghi ngờ về mục đích chính trị trong nước qua các vụ đánh bom này. Các chuyên gia chống khủng bố đều có nhận định chung là hành động nổ 2 quả bom liên tiếp là các phần tử khủng bố muốn phô diễn sức mạnh của họ và thách thức cảnh sát, điều không thể xảy ra đối với các tổ chức khủng bố quốc tế.  Do đó sự nghi ngờ kẻ thủ phạm là các tổ chức khủng bố quốc tế đã bị xem nhẹ. Đáng chú ý, ngay sau đó Thủ tướng Thái lan Tướng Prayuth Chan- ocha nói với báo chí cho rằng: hiện nay ở Thái lan đang có các cá nhân hoặc các nhóm có các hoạt động nhằm mục đích chính trị, giữa bối cảnh cải cách chính trị và Hiến pháp mới. Ngày 20/8/2015, trong một thông báo đặc biệt trên tất cả các kênh truyền hình, giới chức quân sự Thái Lan nói rằng vụ tấn công không phải do một nhóm khủng bố quốc tế thực hiện và những người Hoa cũng không phải là những nạn nhân bị nhắm mục tiêu trong vụ đánh bom vừa qua. Thông cáo cho biết các cơ quan an ninh đã hợp tác với các cơ quan tình báo nước ngoài và đã đi đến cùng một kết luận ban đầu là vụ việc không có liên hệ đến khủng bố quốc tế, và du khách Trung Quốc không phải là mục tiêu trực tiếp. Hơn thế nữa, người ta còn cho rằng mẫu vật nổ ở bến tàu Sathorn khá giống với vụ nổ tại trung tâm thương mại Pragon, cách khu đền thờ Erawan không mấy xa.

Điều này khác với nhận định của cơ quan điều tra của cảnh sát Thái Lantrước đấy cho rằng một người đàn ông tình nghi là một người nước ngoài đã đặt bom, và người này thuộc một mạng lưới bao gồm hơn 10 người, và hiện nay cảnh sát đang có các bằng chứng về một trong số các nghi can đó. Cụ thể là có 3 người, hai người đàn ông và một người đàn bà gốc Á châu thuộc dạng nghi vấn đã xuất hiện trong ống kính camera tại hiện trường xảy ra vụ tai nạn. Đáng chú ý theo cảnh sát, cả ba người này đang đứng che cho hung thủ đặt ba lô chứa bom xuống và cùng nhanh chóng rời khỏi khu vực đó. Tuy vậy, chỉ sau đó ít lâu, 2 trong ba nghi can đã trình diện cảnh sát và bác bỏ những cáo buộc thiếu cơ sở này của cảnh sát. Theo họ khẳng địng, họ là những hướng dẫn viên du lịch đang đưa khách đến lễ tại khu vực đền Erawan.

Phát biểu của Thủ tướng Tướng Prayuth Chan- ocha nói với báo chí cho rằng: hiện nay ở Thái lan đang có các cá nhân hoặc các nhóm có các hoạt động nhằm mục đích chính trị, đã làm cho chính giới bất bình. Họ cho rằng phát biểu đó chỉ là suy đoán, thiếu cơ sở và mang mục đích chính trị, nhằm ám chỉ tới lực lượng Áo đó của cựu thủ tướng Thacsin Shinawatra đang lưu vong ở nước ngoài. Theo các nhà phân tích chính trị nước ngoài thì cho rằng: các cáo buộc đấy vẫn chưa có đủ các chứng cứ và có ý đồ chính trị của họ. Theo họ, còn quá sớm nếu có ai nghĩ là do phe Áo đỏ vì chưa có bằng chứng và họ không có lý do gì để làm việc ấy. Vì nếu họ có làm thì càng tạo cái cớ cho cho quân đội tiếp tục duy trì quyền lực và cần phải chờ đợi thêm để xác minh đó có là sự thật hay không?

Được biết, ngày 19/8/2015 trên một video clip trên You Tube, cựu thủ tướng Thacsin Shinawatra từ nước ngoài đã mạnh mẽ lên án hành động khủng bố tại khu đền Erawan. Và mới nhất, ngày 21/8/2015 ông Panthongtha Shinnawwatra con trai cả của cựu thủ tướng Thacsin đã tuyên bố trao thêm giải thưởng 7 triệu baht (tổng cộng là 10 triệu baht) cho những ai cung cấp nguồn tin về hung thủ cho cảnh sát dẫn đến việc bắt giữ thủ phạm. Hành động này được dư luận cho rằng nhằm bác bỏ cáo buộc của giới quân sự.

Việc hai tuyên bố mâu thuẫn nhau giữa giới chức quân sự và giới chức cảnh sát như nói ở trên cho thấy, có một điều gì thiếu thống nhất từ phía chính quyền trong việc điều tra hung thủ. Cộng với kết quả điều tra của cảnh sát trong những ngày qua không tiến triển, khiến người ta đặt nhiều câu hỏi nghi ngờ xung quanh các vụ nổ ở Bang cốc trong tuần qua. Theo họ vụ nổ khủng bố giết hại nhiều thường dân nói trên đang bị thao túng với mục đích chính trị.

Cũng phải nói thêm, gần đây việc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) đã nói họ muốn phát động thánh chiến ra bên ngoài cứ địa của họ hiện nay ở Irak và Syria và theo báo chí nước ngoài cho biết tại khu vực Đông Nam Á đã có tổ chức Katibah Nusantara, với thành viên là hàng trăm người Indonesia và Malaysia. Các chuyên gia đã cảnh báo về khả năng nhóm này mở ra những cuộc tấn công bạo lực. Tuy nhiên cho đến nay, vẫn chưa có bằng chứng gì cho thấy sự can dự của nhóm này. Đây cũng là một trong những đối tượng nghi vấn, không thể bỏ qua.

Cho đến lúc nay, câu hỏi "Thủ phạm vụ đánh bom Băng cốc là ai?" còn đang bị bỏ ngỏ chưa có câu trả lời. Cảnh sát Thái lan luôn tự hào khi tự cho rằng họ là một trong những lực lượng điều tra giỏi nhất thế giới với slogan "Mọi câu hỏi, đều có câu trả lời". Nếu đúng như vậy, thì vấn đề cũng chỉ còn là thời gian, chúng ta cũng nên nhẫn nại thêm một chút để chờ họ công bố kết quả bắt được thủ phạm. Khả năng vụ việc này sẽ bị giới cầm quyền lợi dụng để kéo dài thời gian nắm giữ quyền lực là cũng không thể bị loại trừ, vì đôi lúc kết quả điều tra cũng có thể bị làm lêch lạc một các tinh vi hơn để phục vụ cho mưu đó chính trị là điều rất có thể.

Ngày 22/8/2015

© Kami

* Đây là trang Blog cá nhân của Kami. Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á châu Tự do RFA.