Tưởng niệm các Liệt sĩ Gạc Ma tại Hà Nội

NGUYỄN TƯỜNG THỤY

Tại Hà Nội, khoảng hơn 200 người đã về khu vực tượng đài Lý Thái Tổ tham gia lễ tưởng niệm các liệt sĩ Gạc Ma hy sinh cách đây 27 năm. Mỗi người đều quấn lên trên đầu một dải băng "Gạc Ma 1988". Dùng chữ ngắn ngủi này có nhiều ý nghĩa: vừa tỏ lòng biết ơn các Liệt sĩ đã ngã xuống trong sự nghiệp Bảo vệ Tổ quốc, vừa nhắc tới vết thương nhức nhối mà người Việt Nam không được phép quên. Chúng ta đã mất đảo, nhưng tổn thất quá nhiều vì vũ khí trang bị cho người lính quá sơ sài lại không được phép nổ súng. Các anh ngã xuống, vừa anh dũng, vẻ vang lại vừa oan nghiệt. Bọn xâm lược cho biết chúng chỉ có một tên lính bị thương trong khi phía ta, 64 chiến sĩ đã bỏ mình, cho đến nay, 61 anh vẫn còn nằm ở đâu đó nơi biển cả.

Phải xác định, đây là ngày giỗ chung của cả dân tộc. Thế mà, không hiểu sao, phía chính quyền lại bố trí các màn nhảy nhót ở ngay dưới chân Tượng đài Lý Thái Tổ và Đài Cảm tử. Họ mừng vui trước sự kiện Gạc Ma lắm chăng? Họ có biết, đấy là việc làm vong ân bội nghĩa? Có ai trong ngày giỗ lại mừng vui, hớn hở nhảy múa bao giờ?

Không thể thắp hương được tại Tượng đài Lý Thái Tổ, đoàn tưởng niệm đành tập trung phía Bờ Hồ. Lúc này là 9 giờ, đúng theo giờ hẹn trong Lời kêu gọi. Mỗi người cầm một bông hoa hồng giơ cao. Nhiều bó hoa, lẵng hoa được các nhóm cầm trên tay. Hai vòng hoa lớn được mang theo và bảo vệ.

Khi đoàn tưởng niệm tập trung gần xong, chuẩn bị diễu hành thì một đám, khoảng hơn 10 thanh niên áo đỏ đột nhiên tách ra từ đám đông đang nhảy nhót ào sang. Họ chắn trước đoàn tưởng niệm, giăng cờ đỏ, cờ búa liềm. Đoàn tưởng niệm di chuyển, đám này cũng vội vàng chạy theo lên hàng đầu. Đoàn chuyển hướng ngược lại, đám cờ đỏ cũng thoắt chạy trở lại. Nói tóm lại, đám thanh niên này chạy ngược, chạy xuôi để chắn trước đoàn.

Đoàn tưởng niệm bảo nhau việc mình mình làm, không mắc mưu khiêu khích. Tuy vậy, cũng có những cuộc tranh cãi, xô xát xảy ra. 3,4 vụ giật biểu ngữ rồi bỏ chạy.

Tất nhiên, vẫn có đám thường phục cần mẫn ghi hình, đôi khi tiếp tay cho đám áo đỏ gây chuyện. Không có công an sắc phục kèm chặt hay bắt bớ như mọi lần. Họ để mặc cho hơn chục thanh niên áo đỏ, cả nam và nữ tả xung hữu đột khá vất vả.

Hoa nhiều lắm. Cả một góc Bờ Hồ tràn ngập hoa dâng lên hương hồn các Liệt sĩ Gạc Ma. Nơi tượng đài Lý Thái Tỏ đã dành để nhảy múa. Anh em bảo, thiếu gì chỗ đặt hoa. Nơi đâu chẳng là Đất Việt. Các Anh hy sinh vì Tổ quốc nên đặt ở bất cứ nơi đâu trên dải đất đau thương này, Các Anh đều cảm được.

Đoàn tưởng niệm mang hoa đến Đài Cảm tử. Tới nơi thì màn nhảy nhót ca hát đang diễn ra. Khi ấy, các cháu thanh niên đang say sưa với bài Trống cơm. Ai cũng nghe rất rõ:

Tình bằng có cái trống cơm 

Khen ai khéo vỗ 

Ố mấy bông nên bông 

...

Một bầy tang tình con xít 

Ố mấy lội, lội, lội sông 

Ố mấy đi tìm, em nhớ thương ai 

Đôi con mắt ố mấy lim dim 

...

Một bầy tang tình con nhện ...

Họ tưởng niệm các Liệt sĩ Gạc Ma như thế đấy.

Tuy vậy, khi chúng tôi đặt vấn đề đặt hoa ở Tượng Đài, những người có trách nhiệm ở đó cũng chấp nhận, tạp dẹp đi màn múa hát ấy, nhường khu vực trước Đài cảm tử cho chúng tôi.

Khu vực trước Đài Lý Thái Tổ, một đám đông đang nhảy nhót, ca hát

Trước Đài Cảm tử, thanh niên đang hát "Trống cơm"

Đặt hoa ở Đài Cảm tử. 

Một vài mẩu clip quay ngắn cảnh xô xát cướp giật:

Trước đó, vào lúc 8 giờ, một nhóm hơn 10 người đã đến đặt lễ ở Đài Bắc Sơn

Tôi vừa dừng chân tại khu vực Đài Bắc Sơn, ngoảnh lại thì thấy cậu mật vụ theo tôi từ nhà, cách 15 km cũng đã đến kịp.

Chúng tôi đến Đài tưởng niệm Bắc Sơn. Ngày Gạc ma mà Đài vắng tanh, hai cánh cửa sắt đóng im ỉm. Chiếc lư đồng để thắp hương thì hương lạnh khói tàn. Chúng tôi gặp mấy cháu bảo vệ đặt vấn đề được vào thắp hương nhân ngày Gạc ma, các cháu bảo để xin ý kiến lãnh đạo. Nói chung, thái độ của các cháu đúng mực, chỉ e phạm nguyên tắc hoặc trái ý cấp trên. Cuối cùng, chúng tôi không chờ được nữa vì phải kịp giờ đến Tượng Đài Lý Thái Tổ. Anh Phạn Trọng Khang nói:

-Chúng tôi không thể chờ được nữa. Nếu không cho chúng tôi vào thì chúng tôi để đồ lễ, hương hoa luôn ở đây rồi vái vọng vào.

Đến lúc này, các cháu buộc phải nói:

-Các chú làm thế thì khó cho chúng cháu quá. Thôi để chúng cháu mở cổng.

Chúng tôi vào đặt lễ, dâng hương hoa và kính cẩn cúi đầu trước vong linh các Liệt sĩ Gạc ma. Lời khấn của Xuân Diện thật xúc đọng, hẳn cũng lay động tới cõi lòng của các cháu làm nhiệm vụ ở đây.

Chỉ có điều, nhất cử nhất động của chúng tôi từ khi tới khu vực Đài Bắc Sơn đến thi thắp hương khấn vái đều được nhiều tay máy quay của an ninh giám sát chặt chẽ, không bỏ qua một chi tiết nào.

Đài Bắc Sơn vắng tanh trong ngày 14/3

Dâng lễ và hương hoa ở Đài Bắc Sơn trong sự giám sát chặt chẽ của các máy quay

NTT