“Tứ Diện Sở Ca” (tiếp theo)

       ... Truyền thống của Việt Nam là khả năng đu dây giữa các thế lực, để tận dụng và lợi dụng các thế lực cho các mục đích của mình. Tuy nhiên, nếu các thế lực chưa có sự đối kháng về lợi ích, chưa hình thành liên minh để chuẩn bị đối đầu nhau thì thủ thuật đu dây còn phát huy tác dụng. Nhưng hiện nay, xu thế hình thành liên minh đang hiện hữu, Việt Nam dù không muốn cũng bắt buộc phải lựa chọn để đứng vào một bên. Đây chính là bài toán đau đầu, hóc búa nhất đối với nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam trong quan hệ quốc tế. Việc lựa chọn đồng minh lần này còn phức tạp ở chỗ, với số nợ khổng lồ và nền kinh tế hoàn toàn suy kiệt, cần kết hợp lựa chọn đồng minh cùng con đường thoát ra khỏi khủng hoảng và phát triển đất nước. Mọi suy nghĩ và logic thông thường đều hướng tới một quan hệ đồng minh với Mỹ và các quốc gia dân chủ. Tuy nhiên, trong thực tế, vấn đề phức tạp hơn rất nhiều vì nội bộ nhà cầm quyền Việt Nam đang có mâu thuẫn và tranh chấp quyết liệt, gay gắt giữa hai xu thế thân và không thân Trung Quốc. Nhưng thời gian không còn nhiều cho sự lựa chọn. Việc kéo dài thời gian lựa chọn cũng như tiếp tục đu dây có thể là một trong những lý do khiến cho nhà cầm quyền Việt Nam có thể phải trả giá rất đắt, bằng chính sự tồn vong của chế độ này.

       II/ Sự phản kháng của người dân đã trở thành phong trào

       Trong mấy năm trở lại đây, chúng ta thấy cỏ rất nhiều điểm nóng người dân phản kháng lại nhà cầm quyền ở các mức độ và cách thức khác nhau. Vụ việc lớn, bao trùm nhất, dẫn tới sự phản kháng sâu rộng của cả nước chính là vụ công ty Formosa xả thải làm biển chết bốn tỉnh miền trung Việt Nam. Do mức độ nghiêm trọng và ảnh hưởng khủng khiếp của sự ô nhiễm môi trường đã thức tỉnh toàn dân quan tâm phản kháng. Vụ việc này chưa kết thúc và cũng chưa biết bao giờ sẽ kết thúc nhưng người dân đều đã nhận thức được bản chất của nhà cầm quyền, bất chấp nguyện vọng của người dân, bất chấp môi trường sống để quyết định duy trì sự hoạt động của công ty Formosa. Ngoài vụ Formosa ra, chúng ta thấy hàng ngày hàng giờ, sự phản kháng của người dân ở khắp nơi, ở tất cả các lĩnh vực. Đó là người dân các chung cư phản đối giá thu phí hoặc yêu cầu thực hiện đúng các dịch vụ mà chung cư đã cam kết. Những người gửi tiền các ngân hàng giăng biểu ngữ đòi tiền ngân hàng ... và những vụ việc lớn như vụ việc bà con xã Đồng Tâm huyện Mỹ Đức đấu tranh giữ đất đai bằng cách bắt giữ cảnh sát và cán bộ tới đàn áp nhân dân. Gần đây nhất, những tài xế đã phản đối việc đặt trạm thu phí và mức phí cao ở thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang bằng cách trả tiền phí bằng tiền lẻ, tạo ra sự ách tắc toàn tuyến đường trên quốc lộ. Vụ việc này đã tạo ra sự chú ý của xã hội và bước đầu cuộc đấu tranh của những tài xế đã có kết quả. Trạm thu phí đã phải giảm giá thu phí và các trạm thu phí BOT trên cả nước cũng được rà soát và tính toán lại mức thu phí. Tất cả những sự phản kháng của người dân đã trở thành phong trào và ngày càng lan rộng bởi những lý do sau đây.

       - Tất cả sự phản kháng đều do sự bức bách tự thân của những người bị xâm hại quyền lợi. Đó là việc người dân bị thiệt hại trực tiếp đến các quyền lợi của bản thân, họ lên tiếng cho những vấn đề cơm áo gạo tiền của chính mình và người thân của họ. Việc phản kháng như vậy có thể được thúc đẩy bởi hai yếu tố. Một là, nếu không phản kháng, nếu không đấu tranh họ cũng không thể tiếp tục sống được nữa; hai là, người dân nhận thức được các quyền lợi của mình là chính đáng, có cơ sở để đạt kết quả khi tham gia đấu tranh.

       - Với sự mở rộng của hệ thống Internet và mạng xã hội, người dân tham khảo được thông tin và kinh nghiệm từ những người, những cuộc đấu tranh khác. Đồng thời họ được sự ủng hộ, cổ vũ và động viên của cộng đồng mạng xã hội facebook mà phong trào dân chủ đang dẫn dắt, định hướng bằng sự thật và lương tâm. Việc trả phí bằng tiền lẻ xuất hiện ban đầu không phải ở Cai lậy mà là ở cầu Bến Thủy, Nghệ An và Hà Tĩnh trước đây.

       - Việc đấu tranh của người dân, với sự giúp sức của cộng đồng mạng xã hội ít nhiều đã đạt kết quả nên ngày càng khuyến khích người dân mạnh dạn lên tiếng đòi quyền lợi của mình. Một trong các lý do các cuộc đấu tranh của người dân có kết quả là mâu thuẫn  trong nội bộ của nhà cầm quyền, các nhóm lợi ích tranh dành và dựa vào các sai phạm để triệt hạ lẫn nhau.

       Trong những trường hợp người dân đấu tranh không đạt kết quả, tức là nhà cầm quyền bất chấp lợi ích của người dân, thì sự dồn nén của người dân càng tích tụ và không ai biết được khi có sự cố xảy ra, thì sự bùng phát của người dân sẽ dẫn tới những hậu quả gì.

       III/ Mâu thuẫn nội bộ giới cầm quyền đã lên tới đỉnh điểm

      Có thể nói, việc tồn tại các phe nhóm trong nội bộ đảng cộng sản đã có từ lâu, nhưng mâu thuẫn chưa bao giờ lên tới mức đỉnh điểm như hiện nay. Có hai biểu hiện của mâu thuẫn nội bộ đã lên tới tới đỉnh điểm. Thứ nhất, có hai nhân vật có khả năng thay thế tổng bí thư đảng cộng sản giữa hoặc hết nhiệm kỳ thì một người bị bệnh đã thay thế, một người không xuất hiện từ cuối tháng 7 tới nay. Điều này chứng tỏ việc tranh giành quyền lực đã bước vào giai đoạn quyết liệt, một mất một còn. Thứ hai, việc bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh ở Đức về quy án, bề ngoài là chống tham nhũng, bên trong là sử dụng để triệt hạ lẫn nhau đã làm xấu hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế, đồng thời làm ảnh hưởng trực tiếp tới bang giao giữa  Việt Nam và Đức, cũng như châu Âu. Khả năng Việt Nam bị cắt viện trợ từ Đức và hủy bỏ hiệp định thương mại Việt Nam - châu Âu là hoàn toàn có thể xảy ra. Như vậy, để triệt hạ lẫn nhau, các phe cánh trong nội bộ đảng cộng sản đã trực tiếp gây hại tới lợi ích của quốc gia, điều này cũng chứng tỏ mâu thuẫn đã lên tới đỉnh điểm...

       (còn nữa)

Hà Nội, ngày 26/8/2017

N.V.B