Sagrada Familia và tiếng gọi của cái đẹp

Barcelona một ngày cuối năm 2015, du khách vào thăm nhà thờ Sagrada Familia xếp hàng dưới nắng, bầu trời Barcelona mùa đông có màu xanh và sâu như giữa mùa hè.

Nhà thờ được khởi công từ năm 1882 và đến nay vẫn chưa hoàn thành. Công trình xuyên ba thế kỷ này nhằm tái hiện toàn bộ lịch sử Ki-tô giáo, như tham vọng của kiến trúc sư Gaudi, người đã làm việc suốt đời cho nó và biết rằng mình không thể sống đến lúc nó hoàn thành, thực tế là khi ông chết công trình mới đang ở điểm khởi đầu. Tôi không có ý định viết bài giới thiệu nhà thờ, hiện đang là điểm du lịch đón nhiều khách nhất Tây Ban Nha, thông tin về Sagrada familia có thể đọc được rất nhiều trên mạng internet.

Ở đây tôi chỉ chọn ghi lại một vài cảm giác cá nhân trong số rất nhiều những ấn tượng mà công trình kiến trúc này đã mang lại cho tôi.

Không phải sự hoành tráng của nhà thờ làm tôi choáng ngợp, mà khát vọng kiến trúc hoá một phần lịch sử tinh thần của nhân loại mới thật đáng được suy ngẫm. Lịch sử đó, với toàn bộ tính phức tạp và sự đa dạng, đan xen giữa sinh tử, thiện ác, tốt xấu, cao cả, thấp hèn… được tái hiện dưới ánh sáng của cái đẹp, trong ánh sáng của cái đẹp.

Không phải ngẫu nhiên mà tôi dùng từ « ánh sáng ». Ánh sáng là phần đặc biệt của nhà thờ, khi ta ngắm nhìn nó từ bên trong. Hệ thống cửa sổ bằng kính màu tạo một hiệu ứng đặc biệt về ánh sáng. Cửa kính ở phần tường phía trước nhà thờ chủ yếu thuộc gam màu xanh, với đủ sắc độ xanh khác nhau. Phần tường phía sau, trái lại, kính màu thuộc gam nóng : đỏ, vàng, da cam, và các sắc độ phong phú của những gam màu này. Một sự tương phản nhưng rất dễ chịu. Và một ngày nắng như hôm nay, buổi chiều, khi ánh sáng chiếu vào phần tướng phía sau nhà thờ, nắng hắt những gam màu ấm lên phần màu xanh của bức tường phía bên kia. Những cộng hưởng màu sắc này diễn ra trong tiếng nhạc dội xuống từ trên cao tạo thêm một tầng cộng hưởng khác giữa âm thanh và sắc màu. Và hơn nữa thanh âm, màu sắc tiếp tục cộng hưởng với sự huyền bí của kiến trúc.

Khi bạn đứng ở đó, trong toàn bộ sự cộng hưởng đó, bạn sẽ đi tới chỗ gặp gỡ sự huyền bí trong chính bạn, gặp gỡ khát vọng về cái đẹp vốn vẫn luôn tiềm ẩn trong chính bạn. Một năm cũ kết thúc ở đó, ở giây phút bạn hiểu rằng bạn sẽ theo đuổi và tìm kiếm những gì tốt đẹp trong cuộc sống này, khát vọng về cái đẹp sẽ vẫn tiếp tục, như ngôi nhà thờ này vẫn đang tiếp tục được xây dựng từ thế kỷ 19 đến nay…

Barcelona, 31/12/2015

Nguyễn Thị Từ Huy