Cái chân hương lý, cái ghế nhân quyền

Chuyện chiếc ghế nhân quyền 
 Dường như đã thành lệ, mỗi lần nói đến Việt Nam hội nhập quốc tế, bang giao hoặc làm ăn, thì các nước phươngTây luôn luôn đặt vấn đề nhân quyền tại Việt Nam và coi đó là cản trở cho quá trình làm ăn, bang giao, cải thiện quan hệ hợp tác…
Không chỉ có thế, hàng năm các nước còn đưa ra các nghị quyết, các văn bản về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam… Mỗi lần Mỹ ra bản Báo cáo nhân quyền hàng năm, thì y như rằng cái băng cát sét được đưa ra xài lại là: “Báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tiếp tục dựa vào các thông tin sai lệch về tình hình Việt Nam và đưa ra những nhận xét không khách quan về tình hình thực thi quyền con người ở Việt Nam”.
Theo nhà nước Việt Nam thì tất cả đều do “không đủ thông tin” hoặc “không khách quan” thậm chí là “có ác ý, áp đặt” đối với Việt Nam. Và phản hồi đầu tiên là cái băng cassete lại được mở ra, rằng thì là “Dự Luật Nhân quyền Việt Nam” đi ngược lại quan hệ Việt-Mỹ”. Cứ năm này qua năm khác, nhiệm kỳ này qua nhiệm kỳ khác, nội dung cái băng này không mấy khi thay đổi, nếu có chỉ là vài từ ngữ thêm, bớt cho đỡ quá nhàm. Hầu hết phản ứng của Việt Nam cũng chỉ có vài lời tuyên bố suông lấy lệ như thế. Vì thế đã có lần tôi phải hiến một kế với nhà nước là “Cần thông qua một dự luật về Nhân quyền ở Mỹ”.
Mặc dù Việt Nam đã từng ký công ước Quốc tế về Nhân quyền, nhưng cách thực thi nhân quyền của Việt Nam chẳng giống ai trên thế giới, may chăng, chỉ có giống vài ba nước trong cái mồ ma “anh em trong Phe Xã hội chủ nghĩa” còn sót lại như Trung Quốc, Bắc Hàn.
Để giải thích điều đó,  nhà nước Việt Nam cho rằng “nhân quyền là vấn đề rất nhạy cảm và hết sức phức tạp, vì nó gắn liền với bản chất chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội”. Như vậy, bản chất chính trị xã hội Việt Nam là độc tài Cộng sản, thì nhân quyền đi kèm hẳn sẽ khác với nhân quyền của chế độ Tư bản giãy chết? Thậm chí nó khác đến mức: Người dân Việt Nam đem phổ biến bản Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc tế mà nhà nước Việt Nam đã trịnh trọng ký vào, một công việc lẽ ra nhà nước phải làm để người dân hiểu. Ngược lại người dân đã bị ngăn chặn, cấm cản bằng cảnh sát, bằng công an và các lực lượng hùng hậu.
Báo chí, quan chức Việt Nam đưa ra những con số nhằm chứng minh nhân quyền Việt Nam được tôn trọng, rằng “Những tiến bộ quan trọng trong các lĩnh vực như xóa đói, giảm nghèo, giáo dục, bình đẳng giới và chăm sóc sức khỏe trẻ em tại Việt Nam cũng đã được ghi nhận…”. Thế nhưng, báo chí Việt Nam trong khi đưa ra những thành quả, con số xóa đói, giảm nghèo để so sánh với thế kỷ trước, thì họ lại quên rằng đi cùng với con số ấy, quyền lợi người dân Việt Nam cũng được “đảm bảo” ngược lại khi mà nợ nần ngày càng chồng chất, tài nguyên khoáng sản bị cạn kiệt, đời sống nhân dân ngày càng điêu đứng…
Tình trạng nhân quyền Việt Nam, nếu xét theo những tiêu chí và ngôn từ của Đảng CSVN và nhà nước Việt Nam, thì quả là tuyệt vời “gấp vạn lần ở các nước tư sản nhưng ở trình độ cao hơn”. Thậm chí, ông thầy chùa Thích Thanh Quyết còn lớn tiếng giải thích “Cái dân chủ, nhân quyền của Việt Nam phù hợp hoàn cảnh văn hóa, lễ nghi tôn giáo của người Việt Nam, họ không hiểu được hoặc cố tình không hiểu rồi cứ nhìn từ góc nọ sang góc kia”. Chẳng biết “Cái nhân quyền” của ông Quyết có mấy góc và ông muốn người ta của ông theo góc nào? Nhưng nếu xét theo bản Tuyên ngôn nhân quyề Quốc tế thì vô cùng tệ hại. Tiếc rằng nhà nước VN lại ký vào bản Tuyên ngôn nhân quyền Quốc tế mà đã không buộc các nước Liên hiệp Quốc ký đồng ý vào bản giải thích về nhân quyền của Việt Nam.Do vậy mới có chuyện tréo ngoe nói trên về nhân quyền.
Chuyện nhân quyền phương Tây khác nhân quyền Việt Nam, chuyện các nước can thiệp nội bộ khi yêu cầu Việt Nam cải thiện nhân quyền vẫn chưa có hồi kết. Những ngôn từ lỳ lợm, bất chấp thực tế, nói lấy được vẫn cứ ra rả được đưa ra giải thích mỗi khi Việt Nam bị lên án vi phạm nhân quyền, thì ngày 12/11/2013, Đại Hộ đồng Liên Hợp Quốc (ĐHĐLHQ) bầu VN vào ghế Chủ tịch HĐ Nhân quyền.
Khỏi phải nói nhà nước, qua hệ thống báo chí Việt Nam sung sướng đến thế nào. Chừng như việc được bước chân vào HĐNQ này của Việt Nam, không làm gì hơn là chỉ để cho hả hê, để “các thế lực thù địch” trong nhân dân biết tay.
Báo Nhân Dân, báo Quân đội Nhân dân… liệt kê một loạt các cơ quan truyền thông quốc tế có uy tín, các tổ chức quốc tế, các cơ quan ngoại giao, các nghị sĩ, những chính khách… đều lên án Việt Nam vi phạm trầm trọng quyền con người và yêu cầu Việt Nam cải thiện điều kiện về nhân quyền. Những tớ báo đảng say sưa chiến thắng, say sưa kể lể, kết tội, lên án mà không hề biết rằng câu hỏi lộ ra rất rõ đằng sau sự liệt kê đó là: “Vì sao, các tổ chức quốc tế, các chính phủ, chính khách, các hãng truyền thông uy tín, lớn lao kia đã không nói về ai, mà đồng loạt tố cáo VN vi phạm nhân quyền? Phải chăng, khói đã từ không mà ra chứ không hề có lửa?” Lẽ đời, khi bị một, hai hoặc ba người lên án chưa chắc đã khẳng định là anh có lỗi. Nhưng, khi mọi người đều phản đối và nghỉ chơi với anh, thì anh không bị lậu cũng giang mai.
Có lẽ vì mải mê chống “Diễn biến hòa bình” nên nhà nước VN quên rằng việc vào HĐNQ của LHQ được xác định là một nghĩa vụ nhằm thúc quyền con người trên thế giới tốt hơn nữa, chứ không phải chỉ là một cái biển tên nhằm trang trí, che đậy cho anh những tội ác phía sau.
Bởi, chiếc áo không làm nên thầy tu.
 

Chuyện cái chân hương lý 
Nhân chuyện VN vào HĐNQ của ĐHĐLHQ, bỗng nhớ câu chuyện vui dân gian, dù có những lời lẽ hơi tục, nhưng nội dung như sau:
Một tên nông dân bao đời bị khinh rẻ, coi thường vì dốt nát nghèo kiết. Vừa dịp có chút tiền dành dụm được, làng đang thiếu chút tiền sửa lại mái tam quan và khuyết một chân hương lý, thế là hắn bỏ tiền ra mua và bỗng nhiên thành hương lý làng.
Hắn soạn một bộ quần dài khăn đóng chĩnh chiện rồi đi ra đi vào tự ngắm mình và bắt vợ con ngắm để khen hắn. Chán, hắn đi ra bến đò cho ra vẻ ông hương lý. Một lúc sau, hắn trở về gọi vợ từ ngoài cổng:
- Mẹ nó ơi, tao mới làm hương lý mà oai lắm rồi nhé, đi qua đò, thằng lái đó chưa kịp ghé đò vào, tao chửi nó mà nó không dám nói lại câu nào nhé.
- Vậy à, anh chửi nó thế nào mà nó im?
- Thì tao chửi: Mày như con cặc tao.
Chị vợ tưởnng bỏ tiền làm hương lý thì ông chồng sẽ khác đi, nhưng vẫn là giọng vũ phu thất học, bèn lu loa:
- Ối giời đất ơi, sao ông ngu thế, nói thế thì thành ra nó ngủ với tôi à?
- Ừ nhỉ.
Hắn không nói gì và đi ra. Một lát sau chạy về hớn hở:
- Xong rồi nhé, tao chửi lại rồi mà nó cũng cấm dám cãi lời nào.
- Xong là xong thế nào?
- Thì, tao ra sông gọi nó và bảo: Lúc nãy tao chửi sai, giờ tao chửi lại nhé: Tao như cặc mày.
- Ồi giờ đất ơi, vậy ra là anh ngủ với vợ nó?
Hắn hoảng, thấy vợ nổ cơn tam bành hắn bỏ chạy. Một lúc lâu lâu sau hắn lại chạy về:
- Này, giờ thì ổn nhé, không việc gì phải lo nghĩ nhé.
- Ổn là ổn thế nào?
- Thì tao ra sông, nó chèo đò sang tận bên kia, tao gọi với theo và bảo nó: “Lúc nãy tao chửi vẫn sai, giờ tao chửi lại nhé: Cặc mày là cặc mày, cặc tao là cặc tao”. Thế mà nó vẫn im cấm cãi lời nào mẹ nó ạ.
Bà vợ ngao ngán:
- Thế thì lại vẫn như ban đầu thôi. 

Lời bàn 
Khi Việt Nam được bầu vào chân HĐNQ của Liên Hợp Quốc, cũng là lúc Quốc Hội Việt Nam của Đảng CS đang hối hả để thông qua một cái gọi là “Hiến Pháp”. Ở đó, quyền được bình đẳng, được tự lựa chọn thể chế chính trị, tư tưởng, quyền sở hữu bị tước đoạt không thương tiếc, ý kiến, nguyện vọng của người dân không được đếm xỉa.
Khi Việt Nam được bầu, cũng là lúc tại Hà Nội, hàng đoàn dân oan do mất đất mất đai và bị chèn ép, đàn áp đang kéo về thủ đô khiếu kiện tập thể. Họ bị đối xử tàn tệ bằng công an, côn đồ…
Khi Việt Nam được bầu vào ghế HĐNQ, cũng là lúc Việt Nam vừa phải thả bớt hàng chục ngàn tù nhân bằng cái gọi là “đặc xá” không phải vì cải tạo tốt lên mà chỉ vì nhà tù không đủ chỗ để chứa tội phạm.
Khi nhà tù không đủ chỗ để chứa tội phạm, thì tỉ lệ oan sai trong bắt bớ, tố tụng, xét xử là hơn 10% vẫn chưa có một sự thay đổi nào. Nghĩa là vẫn cứ có hàng chục ngàn công dân chịu tù đày, bắt bớ, giam cầm oan ức. Vụ ông Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang bị tuyên án chung thân đã ngồi tù hơn 10 năm, giờ hung thủ thú tội thì mới công nhận ông bị oan là vụ án gần nhất. Trong khi đó một Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội vẫn chọc tức dân chúng bằng một câu ráo hoảnh: “cơ quan điều tra Việt Nam là một trong những cơ quan giỏi nhất thế giới, phá án rất nhanh”. Thậm chí chừng như sự chọc tức đó chưa đủ, một ông thầy chùa còn lên báo chí ca ngợi “các đồng chí” công an của ông là “đã khám phá rất nhanh, phát hiện nhanh nhạy, điều tra, làm rõ được hành vi phạm pháp của từng đối tượng…” Kể ra, tìm được một đồng chí tu hành như vậy cũng không dễ dàng.
Khi VN được bầu vào ghế HĐNQ của LHQ, thì trong trại tù, hàng chục nhân sĩ, trí thức đang bị giam cầm bởi đã dám nói lên nguyện vọng của mình, cất tiếng nói của mình ngược với ý đảng.
Khi VN được bầu vào HĐNQ, thì người dân Việt Nam ước mơ được cái quyền ghi từ lâu đời trong cái gọi là Hiến Pháp là quyền bình đẳng của các công dân trước pháp luật. Để không có cảnh anh em Đoàn Văn Vươn nổ súng hoa cải thì đi tù. Còn đám công an dùng súng trường, mìn vào phá nhà, bắt người, cướp tài sản, xương máu của ông ta thì bình yên vô sự.
Tất cả những điều trên, nguyên nhân sâu xa nhất của nó, cũng bắt đầu từ chế độ độc tài, độc trị của Đảng CS trên mọi lĩnh vực đời sống với phương châm “Lãnh đạo tuyệt đối”. Và hẳn nhiên là sẽ dẫn tới sa đọa, tha hóa tuyệt đối.
Vậy người ta hi vọng gì ở việc VN được bầu vào ghế HĐNQ của LHQ?
Hẳn nhiên, nếu  có hi vọng, chắc chỉ có điều này: Khi đã ngồi vào chân Hương lý trong làng, lão nông dân cũng phải căng tai, gài mắt lên mà xem cái luật chơi của làng, cái quan niệm của làng nó ra sao chứ không bịt tai nhắm mắt cố tình nói bừa như ở nhà với vợ con.
Và ở đây, chắc đã đến lúc những giọng lưỡi như của ông Thầy chùa Thích Thanh Quyết rằng “Cái dân chủ, nhân quyền của Việt Nam phù hợp hoàn cảnh văn hóa, lễ nghi tôn giáo của người Việt Nam…” nhằm giải thích cho tình trạng nhân quyền tồi tệ sẽ không ai còn đủ sự trơ trẽn để thốt ra nữa.
Vâng, chỉ hi vọng có vậy, liệu có quá lớn không? 

Hà Nội, ngày 16/11/2013 

J.B Nguyễn Hữu Vinh